Oscar Alemán100: Zijn Europese jaren

Oscar Alemán100: Zijn Europese Jaren ( Nederlands) Oscar Alemán100: His European Career (English) Oscar Alemán100: Zijn Argentijnse Jaren (Nederlands) Oscar Alemán100: His Argentine Career (English) Oscar Alemán100: Live- en priveopnamen (Nederlands) Oscar Alemán100: Live and private recordings (English) Oscar Alemán100: Sus Presentaciones en vivo (Español)


Een (beperkte) Oscar Alemán CD-discografie met zijn Europese opnamen
De (vernieuwde) OSCAR ALEMÁN DISCOGRAFIE online (Hans Koert)
My Space: myspace.com/alemaniacs
OSCAR ALEMÁN100: ZIJN EUROPESE JAREN
Hans Koert
Op de 20ste februari 2009 wordt het feit herdacht dat de Argentijnse gitarist Oscar Alemán, el Rey de la Guitarra Swing, zoals hij op een onlangs verschenen verzamelalbum genoemd wordt, honderd jaar geleden geboren werd in het noorden van Argentinië.

Het Moreira Sextet (ca. 1915)

Of dit groots gevierd gaat worden is nog maar de vraag. Het feit, dat het Legislatura de la Ciudad Autónoma de Buenos Aires, zeg maar het gemeentebestuur van de stad Buenos Aires, pas het afgelopen jaar een gedenkplaat heeft aangebracht in de hal van het appartment, waar Oscar Aleman tot zijn dood woonde, kan als een late erkenning beschouwd worden. Tijdens de plechtige onthulling waren zijn vrouw, zijn dochters, zijn kleindochter Jorgelina, die, net als haar opa de muziek is ingegaan, enkele oud collega's van Oscar en een handjevol fans aanwezig en werd, uiteraard, muziek gemaakt.

Les Loups: links Oscar Alemán - rechts: Gaston Bueno Lóbo (ca. 1929)

Oscar Aleman werd geboren op 20 februari 1909 als de zoon van een Toba indiaanse en een artiest uit Buenos Aires, Jorge Aléman Moreira. Als kleuter werd hij al ingezet om geld te verdienen als dansertje in het familiegroepje The Moreira Sextet, waarin zijn vader speelde en zijn andere broertjes en zusje (Carlos, Jorgelina en Juana) optraden. Oscar werd aangekondigd als El compeón del malambo, wat zoiets betekent als de Koning van de Malambo.

Harry Flem(m)ing en zijn revuegezelschap. Achter Fleming zijn Les Loups "ingeplakt". ( ca. 1930)

Toen hij twaalf jaar oud was pleegde zijn vader zelfmoord, toen hij vernam dat zijn vrouw, achtergelaten in Buenos Aires, overleden was; de kinderen moesten vanaf nu voor zichzelf zorgen. Oscar danste, werd prijsvechter en wist zo een schamele boterham bij elkaar te sprokkelen en zelfs nog wat geld opzij te leggen voor die mooie cavaquinho, een soort ukulele, die hij in een muziekwinkel had zien staan. Die kocht hij en leerde zichzelf spelen. Het eerste nummer, dat hij instudeerde, was O.A. 1926. Terug in Buenos Aires vormde hij een duo met gitarist Gaston Bueno Lobo, die voornamelijk op de dobro en hawaïgitaar speelde. Ze maakten opnamen voor Victor als Les Loups en wisten zelfs een uitnodiging te krijgen mee te reizen met het revuegezelschap van Harry Fleming.

Oscar Alemán in de tuin van Jac Pet, de gitarist van de Ramblers ( ca. 1933) (foto verzameling Jac Pet / Ate van Delden)

Zo kwamen ze in Europa terecht, misschien zelfs in Nederland. In Spanje viel het gezelschap uiteen toen Harry Fleming z'n artiesten niet meer betaalde en moesten Oscar en Gaston langs de cafés in Madrid om wat geld te verdienen. Josephine Baker, die het duo ooit had horen spelen, nodigde Oscar uit om in haar begeleidingsorkest te komen spelen, de Baker Boys. In alle biografiën over Josephine Baker lees je bijna niets over deze samenwerking, hoewel Oscar toch één van haar vertrouwelingen werd, waar ze een speciale band mee had. Hij bracht het later zelfs tot de leider van het orkest, hoewel hij geen noot kon lezen.

Affiche van een optreden van Josephine Baker ( met Oscar Alemán) in Kunstmin in Dordrecht ( ca 1934)

Svend Asmussen vertelde me een paar jaar geleden, hoe Oscar nieuwe stukken bij de Baker Boys placht in te studeren. Als iedereen met de noten voor zich klaar zat om te beginnen, moest hij steeds nodig naar het toilet en zei dan, dat ze maar alvast moesten beginnen. Zelf beluisterde hij dan op veilige afstand de melodie en als hij terug kwam pakte hij zijn gitaar en speelde hij zonder blikken of blozen, de ogen gericht op de partituur, mee.

Nederlands programma voor de Josephine Baker revue ( eind jaren dertig)

Hij speelde in de Baker Boys de gitaar; daar is helaas niets van te horen op de Josephine Baker opnamen uit die tijd; bij toeval ontdekte Harry Coster een radioopname van een concert van Josephine Baker, waarschijnlijk ergens in Nederland uitgezonden, waarop ze Dein ist mein ganzes Herz zingt, waarop de gitaar van Oscar in de begeleiding te horen is. Niet de allereerste vastgelegde opnamen van Oscar ( in Argentinië maakte hij immers al een dozijn platen met Les Loups), maar wel de enige met Josephine waarop hij te horen is. In de revue zelf begeleidde hij uiteraard Josephine met de Baker Boys, maar ook de andere artiesten, zoals het vaudeville trio Jean, Jac et Jo, dat bestond uit de Nederlandse violist Han Driessen, de Fransman Jean Irace op gitaar en de Zwitser Enrique Juvet op piano.

Freddie Taylor and his Swing Men From Harlem ( ca. 1935). Rechts achter Oscar Alemán.

Oscar reisde met Josephine Baker en haar Baker Boys door heel Europa en dus ook naar Nederland. Ate van Delden heeft, uit de nalatenschap van Jac. Pet, de gitarist van de Original Ramblers, een paar foto's, waarop Oscar Alemán vastgelegd is in de tuin van, waarschijnlijk, de woning van Jac. Pet.

Harry Lim (journalist) met Oscar Alemán ( eind jaren dertig)

Het schema van optredens en tournees van de Josephine Baker revue, gaf Oscar Aleman tijd en gelegenheid om in Parijs te spelen met musici als Gus Viseur, Louis Ferrari, Bill Coleman, Freddy Taylor en Frank "Big Boy" Goudy.

Oscar Alemán (rechts) tijdens de "Deense jamsessie" (december 1938) met Svend Asmussen (tweede van rechts).
Als Josephine op tournee ging nam ze niet haar volledige orkest mee, maar slechts een paar "eigen" musici, waaronder Oscar. Voor een najaarstournee naar Scandinavië nam ze Oscar en slagwerker Bibi Miranda mee en voor hun optredens in Denemarken koos ze als begeleiders de toen jonge en ambitieuze Svend Asmussen uit, die met zijn jazzkwartet aardig aan de weg timmerde. Na afloop van de optredens, haastte Josephine zich alvast naar Stockholm en bleven Oscar en Bibi op uitnodiging van Svend nog een paar dagen in Kopenhagen. Kom morgen naar de studio, stelde hij voor, ik ga daar een plaat opnemen. Dat deden Oscar en Bibi en ze speelden mee op twee nummers, Sweet Sue en Limehouse Blues tijdens een jamsession, die opgenomen werd en op een Deense HMV is uitgebracht als Danish Jam Session (= Deense jamsessie). Ook speelde Oscar twee nummers solo, die hij ook in de revue speelde, Nobody's Sweetheart en Whispering.

Krantenfoto van Oscar's optreden tijdens het Zevende Jazzwereld Feest in Scheveningen ( 1939) (foto: Nederlands Jazzarchief)
Deze nummers speelde hij ook een half jaar later tijdens het Zevende Jazz Wereld Feest in Schevingen en Den Haag, waar hij op uitnodiging met de Swing Papas mocht optreden. Jaren later bestempelde hij dit optreden als één van de gelukkigste momenten van zijn leven.
Advertentie voor Zevende Jazz Wereld Feest (1939)
Het zij opgemerkt, dat ik in dit korte overzicht niets heb verteld over zijn optredens en opnamen met jazzgrootheden als Django Reinhardt en Amerikanen, die in Parijs neergestreken waren. Dat is een verhaal apart; daarvoor ontbreekt de ruimte. (wordt vervolgd)

Hans Koert - keepswinging@live.nl

EEN (BEPERKTE) LIJST MET CDs met OSCAR ALEMAN's EUROPESE OPNAMEN: Hans Koert
Oscar Alemán opnamen in Europa zijn vastgelegd op enkele CD's, die, met wat speurwerk, wellicht nog te vinden zijn.

= THE WORLDS GREATEST 78s - 78 RPM FAVORITES-MISCELLANEOUS RECORDS FROM 1906-1934 (Beer Records) (2002) (mp3)
= LES LOUPS OSCAR ALEMAN - GASTON B LOBO 1928 ( Bolzan coleccion) (2002) (private CD)
= OSCAR ALEMÁN - SWING GUITAR MASTERPIECES 1938 - 1957 (Acoustic Disc) (1998) (2CD)
= Bill Coleman – 1934 – 1943 (Best Of Jazz) (1997) (CD)
= BILL COLEMAN 1936-1938 (1994) CLASSICS (CD)
= BILL COLEMAN IN PARIS (1990) (CD) ( DRG )(1990) (CD)
= Cuttin' Out - BILL COLEMAN HMV (F) HISTORY (CD)
= Bill Coleman á Paris 1936-38 Volume 1 and 2 ( EMI / HMV) (CD)
= OSCAR ALEMAN : L’ÉCLECTIQUE GÉNIE ARGENTIN FR LA GUITARE ARGENTINA’S VERSATILE GUITAR GENIUS (Fremeaux) (1994) (CD)
= Bill Coleman – Hangin’ Around (Topaz) (CD)
= Les Cinglés du Music-Hall – 1933 (CD) (Fremeaux )
= Les Cinglés du Music-Hall – 1937 (CD) (Fremeaux )
= Svend Asmussen – Musical Miracle 1 1935 – 1940 (Phontastic) (CD)
= JOSEPHINE BAKER (1991) (CD) (DCC Compact Classics) (1991) (CD)
= Joséphine Baker “Black Venus” (CD) (Entertainer) (CD)
= Joséphine Baker 1927 – 1939 (Fremeaux ) (CD)
= Joséphine Baker “Exotique” (Past) (1995)(CD)
= Joséphine Baker - The Gold Collection (Retro) (2CD)
....... en (ongetwijfeld) op nog een dozijn andere Josephine Baker verzamelcd's.


Je vindt een uitgebreide lijst met CDs op mijn OSCAR ALEMÁN site .


Retrospect
Oscar Aleman Choro Music Flexible Records Hit of the Week-Durium Keep Swinging News letter Keep Swinging Contributions