Keep (it) Swinging: Oscar Alemán100: Live- en privéopnamen

Oscar Alemán100: Zijn Europese Jaren ( Nederlands) Oscar Alemán100: His European Career (English) Oscar Alemán100: Zijn Argentijnse Jaren (Nederlands) Oscar Alemán100: His Argentine Career (English) Oscar Alemán100: Live- en priveopnamen (Nederlands) Oscar Alemán100: Live and private recordings (English) Oscar Alemán100: Sus Presentaciones en vivo (Español)

OSCAR ALEMÁN100: Live- en privéopnamen Jørgen Larsen
( vertaling: Hans Koert)
Als aanloop naar de herdenking van het eeuwfeest van Oscar Alemán (1909-1980) heeft de samensteller van de meest uitgebreide Oscar Alemán discografie, die momenteel voorhanden is, Hans Koert, de layout helemaal vernieuwd. De discografie maakt onderdeel uit van het zgn. El Redescubrimiento de Oscar Alemán (The Rediscovery Of Oscar Alemán) project, dat opgezet werd met de bedoeling de belangstelling voor de muziek en de carriere van Oscar Alemán voor iedereen toegankelijk te maken. Ik ben er trots op om de vernieuwde website in deze bijdrage te kunnen melden.

Deze online discografie is een onmisbaar gereedschap voor wie de opnamen die Oscar Aleman maakte, wilt bestuderen; geen andere eerder gepubliceerde discografie, zelfs niet in Argentinië, bevat zoveel informatie. Het bevat alle discografische informatie van 1927 tot 1980 en bevat tevens afbeeldingen van heel veel 78-toeren labels. Verder vind je er een lijst met heruitgaven op plaat en CD, waarvan sommigen nog steeds te koop zijn. Belangrijk ook is de vermelding van een groot aantal nooit uitgegeven radio, tv- en privéopnamen, die in privéverzamelingen rondzwerven. Over dat

materiaal gaat dit artikel. ---
Liveopnamen uit de jaren vijftig.
De hoogtijdagen voor Oscar Alemán lagen in de jaren veertig en vijftig, nadat hij uit het door oorlog geteisterde Europa gevlucht was. Hij tekende een contract voor Odeon in 1941 dat tot 1957 duurde. Er verschenen meer dan 100 plaatzijden op het Odeonlabel, waarvan er bijna vijftig door Oscar Alemán y su Quinteto de Swing (met van 1941-1943: zijn eerste kwintet en van 1943-1947 met zijn tweede groep, dat, ondanks de naam, eigenlijk een sextet was.) Vanaf 1951 maakte hij zo’n 60 opnamen met zijn Oscar Alemán y su Orquesta de Jazz; ook wel als Oscar Alemán y su Conjunto ( = Ensemble) of y su Orquesta de Swing.

Oscar Alemán's plakboeken ( foto: Theo van de Graaff)

Deze ruim 100 opnamen zijn officieel uitgebracht en momenteel alle op CD opnieuw heruitgebracht. Die 100 platen waren alle 78-toeren uitgaven, die normaal gesproken, niet meer dan 3 minuten speeltijd hadden en eigenlijk bedoeld waren om de optredens van de artiest te promoten. Ook radio-uitzendingen horen daarbij; zij dienden, in feite, voornamelijk om de optredens van Oscar Aleman, die plaatsvonden in grote danshallen, te promoten.

Zijn 78-toerenplaten uit die perioden werkten mee aan de verhoging van Oscar’s populariteit. Maar hoe klonk het nu allemaal in het echt? Oog ( of moet ik zeggen oor-) getuigen noemen zijn concerten bijzonder inspirerende en onvergetelijke gebeurtenissen. Helaas kunnen we dat nu, na al die jaren, niet meer zelf ondergaan; daarvoor zijn er, gelukkig, nog een aantal live-fragmenten van concerten uit die periode bewaard gebleven. Foto uit één van Oscar's films.
Tijdens de jaren vijftig was Oscar vaak op de radio te horen, met name bij Radio Belgrano in Buenos Aires. Hij had er een populair live-programma, gesponsord door Palmolive. Er zijn fragmenten van zo’n uitzending uit 1952 bewaard gebleven en uitgebracht op een CD van het Rendodel label, El Inolvidable ( = de onvergetelijke) Oscar Alemán (volume 2) (CD-45025). De twee heruitgebrachte titels zijn live-opnamen van Tengo Ritmo ( = I Got Rhythm) en een versie van Scartunas; beide nummers zijn ook commercieel uitgebracht op een Odeón 78-toerenplaat met zijn Orquesta de Jazz.
Het is interessant om de live-opnamen van Tengo Ritmo van de Radio Belgrano-uitzending van 28 september 1952 te vergelijken met de studio-opname die hij de volgende dag van hetzelfde nummer maakte.
Op de radio-opname zijn heel wat meer loopjes en technische hoogstandjes te vinden, dan op de studioopname, wat maar weer eens bewijst wat een groot improvisator Oscar was. De rest van de opnamen, die bewaard gebleven zijn van diezelfde radio-uitzending bevatten een demonstratie waar Oscar op zijn gitaar verschillende Braziliaanse ritmes laat horen ter vergelijk (Historia de los Ritmos Brasileños) en twee nummers Cabeza Hinchada en een nummer getiteld Minuet En Arreglo de Jazz, ook wel kortweg als Minuet betiteld. Vooral het nummer met de Braziliaanse ritmen is heel interessant, omdat het veel vertelt over de roots van Oscar.

Oscar's radiojaren, verbeeld in één van zijn plakboeken (foto: Theo van de Graaf)
Er bestaan ook een aantal opnamen van hetzelfde radiostation Radio Belgrano uit eind 1953 met daarin Oscar Alemán and his Orquesta de Jazz, die nummers speelt als Ninguem me ama en Tonteriás; beide zijn testversies en de arrangementen zijn ook gebruikt bij latere Odeónopnamen. Uit dezelfde tijd zijn er fragmenten opgenomen door verzamelaars zoals Ritmos de Juventud ( Ritme uit mijn jeugd), waarin Oscar op onnavolgbare wijze de cavaquinho bespeelt en een adembenemende versie van zijn O.A. 1926 laat horen; later in een iets langzamere versie uitgebracht op de Redondelplaat Alemán '72
Odeon bracht een 15 cm plaat uit (Odeon LDS 201) met daarop delen van een live concert van 7 juni 1954 vastgelegd in het Teatro La Mascara, Buenos Aires, waarin Oscar Alemán en violist Hernán Oliva samenspelen met een begeleidingsband, die het Quinteto de Cuerdas del Hot Club de Buenos Aires genoemd werd. Ze namen drie nummers op: Limehouse Blues, Confessin' en Sweet Georgia Brown en ze bevatten uitgebreide soli door zowel Oscar als Hernan. Bovendien zijn deze opnamen historisch belangwekkend omdat ze hier voor het eerst weer samen op het podium staan sinds hun breuk in 1943. Het blijft vreemd dat deze sessie nooit heruitgebracht is. ---
Radio en TV werk uit de jaren zestig en zeventig
Nadat hij zijn Orquesta de Jazz in 1959 had opgedoekt, trok hij zich terug uit het openbare leven en trad niet meer op, noch maakte hij opnamen. Hij verdiende zijn brood met het geven van gitaarlessen. Af en toe werd hij nog wel eens gevraagd om als gastspeler op te treden tijdens radioprogramma’s, meestal met een kwintet, dat zich sus Cinco Caballeros noemde. Verzamelaars en liefhebbers hebben fragmenten van deze optredens opgenomen en die zijn, zo veel mogelijk, terug te vinden in de online discografie. Hans Koert en ik hebben de mogelijkheid deze opnamen te beluisteren, die, dankzij de wat stugge begeleiding van de Vijf Heren niet dezelfde hoge standaard hebben die we van Aleman mogen verwachten Dat neemt niet weg dat el grande maestro als vanouds schittert en laat horen dat hij technisch een geweldig gitarist is; helaas zijn de opnamen vaak van een mindere kwaliteit. Ditzelfde kan ook gezegd worden van de overgeleverde TV-fragmenten ( alleen audio helaas) uit de jaren zeventig; je vindt ze terug in de online discografie.

Oscar Alemán thuis ….

Hoewel de kwaliteit van de live radio- en tv opnamen wat tegenvallen, kunnen we gelukkig het tegenovergestelde zeggen over de privéopnamen die Oscar thuis in zijn appartement maakte. Dankzij de opnamen, die Theo van de Graaff in december 1979 en januari 1980 thuis bij Oscar maakte, op de knieën met een microfoontje voor de spoelenrecorder bij Oscar in de gang, bezitten we een mogelijkheid om exclusief een blik in Oscar’s eigen privécollectie te werpen. Bij de opnamen zitten nummers of fragmenten van nummers, die Oscar zelf thuis speelde in een ontspannen omgeving, waarin hij zijn meest briljante licks vastlegde voor zijn eigen plezier. Je zou deze opnamen repetities kunnen noemen, aangezien sommige nummers later opgenomen werden en uitgebracht zijn op het Redondel label.

TV-opnamen - januari 1980 (foto Theo van de Graaff)

De opnamen die Theo op cassette vastlegde is niet het enige materiaal dat hij uit Buenos Aires meebracht. Theo van de Graaff en Oscar alemán (januari 1980) (foto: Theo van de Graaff)

Hij speelde samen met Oscar, die hem zijn loopjes en ritmes voordeed, met hem discussieerde over zijn muziek en zijn voorbeelden naspeelde; materiaal van onschatbare waarde, omdat hij waarschijnlijk de laatste vastgelegde opnamen van Oscar zijn, voordat hij dat najaar overleed. Eigenlijk zou dit materiaal heruitgebracht moeten worden

Joergen Larsen - (vertaling: Hans Koert) keepswinging@live.nl