Tania Maria laat Middelburg bewegen: International Jazzfestival Middelburg 2011

Tania Maria sluit eerste festivaldag af: Maria-Jazz!
Ik weet waar ik ben. Ik wil niet weten waar ik heen ga. Ik wil de trein niet nemen. Ik wil lopend gaan, langzaam. (Tamia Maria in De tijgerin brult niet meer)
Hans Koert
Het begon als vanouds. Op weg naar de markt word ik bedolven onder flarden muziek en de regen valt in bakken naar beneden - het zal toch niet ....... (Oom) Steve Yocum en zijn N.O. Gumbo Party proberen een "feestje" te bouwen voor een handjevol mensen onder paraplus - het eerste bierje wordt getapt. Ik vlucht de Vleeshal in. Gelukkig klaart het later op en de zon gaat schijnen.
"Uncle" Steve Yocum (van de Uncle Steve's N.O. Gumbo Party) ( foto: Hans Koert)
Het vijfde International Jazzfestival Middelburg wordt gehouden tijdens het pinksterweekend van 11 t/m 13 juni 2011 op de markt, in de Nieuwe Kerk en op het historische abdijplein.
De Sail Jazzband uit Eindhoven ( foto: Hans Koert)
Voor Desafinado probeert de Sail Jazzband alle vooroordelen over dixieland weer eens te bevestigen - waarom toch altijd die uitgesabbelde standards als I Get The Blues When It Rains ( het regent nu dan even niet, maar als ....), megafoon en strohoedjes, alsof de tijd sinds Rudy Vallee heeft stilgestaan. Waarom de traditie van grote namen als Bix, King Oliver of Clarence Williams niet wat serieuzer genomen - maar goed - het zij zo: het winkelende publiek moest het er mee doen en genoot ....

Frank in Person ( foto: Hans Koert)
's Avonds krijg ik wat ik bedoel - op het abdijplein wordt het avondprogramma afgetrapt met de muziek van good Ol' Blue Eyes - Frank Sinatra. Hoewel, om begrijpelijke redenen ( waarschijnlijk te duur voor het festival en bovendien al meer dan tien jaar niet meer onderons) Frank niet zelf aanwezig kon zijn, "stond" hij er wel, als Frank in Person, inclusief handgebaren, loopje, toen-was-geluk-nog-heel-gewoon hoed, gefrunnik aan de manchetteknopen en de onmiskenbare sound van The Voice himself ..... inclusief orkest ( The Skyline Orchestra o.l.v. Arie Kuit) with strings van het Kamerorkest Roosendaal, die waarschijnlijk meestal vioolconcerten van Mozart aan de strijkstok hadden hangen en daardoor wat ontheemd op het festivalpodium terecht gekomen waren. Kijk, dan zijn de kleine foutjes vergeten en vergeven en wordt de muziek van bijvoorbeeld Frank Sinatra als tijdsbeeld serieus genomen - daar hou ik van!
Eleonora: .. En straks zeg ik weer wanneer het mag! ( foto: Hans Koert)
Eleonora, die met haar prachtige stem al eerder Middelburg verraste trad tevens op als de strenge meesteres, die de touwtjes strak in handen had. En straks zeg ik wanneer het weer mag, kirde ze heupwiegde over het abdijplein. Wat - Het? Medelijden met die arme fotograaf, die iets te laat was geariveerd of niet goed had opgelet en met zijn camera weggeplukt werd voor het podium - Brad Mehldau zou tevreden geweest zijn over zoveel orde en discipline. En er waren zelfs fotografen die, schijnt het, toen het weer moest, vergaten foto's te nemen!

Tania Maria ( foto: Hans Koert)
De Braziliaanse Tania Maria, zangeres en pianiste, werd aangekondigd, alleen in het programmaboekje gelukkig, als "een dame enigszins op leeftijd maar verre van bejaard ..." - niet bepaald een binnenkomer als je als leek twijfelt, zal ik wel of niet gaan naar het festival …..? Onterecht, want met Tania Maria had de festivalorganisatie een grote vis gevangen, die past in het rijtje Deodato, Baden Powell, Laurindo Almeida en haar jongere ego (ook al de vijf kruisjes gepasseerd overigens) Eliane Elias.
Edmundo Carneiro ( foto: Hans Koert)
Tamara Maria werd in mei 1948 geboren in een gehucht bij Sao Luis ergens op het Braziliaanse platteland als Tania Maria Correa Reis. Haar vader was metaalarbeider, maar speelde als amateur op hoog niveau gitaar. Hij stimuleerde haar om pianolessen te nemen en toen ze dertien jaar was won ze al een eerste prijs op een regionaal festival dat resulteerde in haar eerste plaat, die lokaal een succes werd. Het was de tijd van de opkomst van de bossa nova, de mix van Jazz en Braziliaanse ritmen, die begin jaren zestig extreem populair werd dankzij Jobim, Astrud en João Gilberto.

Tania Maria ( foto: Hans Koert)
Net als Eliane Elias, ook een getallenteerd Braziliaanse jazz pianiste, twaalf jaar jonger dan Tania, die ik in 2008 hoorde op het Northsea Jazzfestival, ontwikkelde ze een muziekstijl die een mix is van Braziliaanse muziek, Choro, Jazz en de muziek van haar voorouders, haar roots, die in Afrika liggen, volgens Tania en niet in Zuid-Amerika ( Haar oma werd geboren in Afrika). Ze raakt gefascineerd door de muziek van Nat King Cole, die ze vooral bewonderd om zijn elegantie en het improviseren leerde ze door de muziek van Oscar Peterson.

Tania Maria ( foto: Hans Koert)
Ze wil echter niet dat daar haar muziek als "latin-jazz" bestempeld wordt: My style is unique. (= Mijn stijl is uniek). It's a mix of Brasilian, Afro-Latin, Pop and Fusion." ( = Het is een mix van Braziliaanse muziek, Afro-Latin, Pop en Fusion). No, don't name it latin-jazz and if you love to give it a name, label it as Maria-Jazz. ( = Nee, noem het geen Latin-jazz - als je het een naam wilt geven noem het dan Maria-Jazz).

Trouwens, Jazz interesseert me niet meer. O ja, wel de muziek uit de jaren vijftig. Maar wat de huidige generatie doet, begrijp ik niet. Ze willen allemaal de trein nemen, maar weten niet in welke richting. Ik ken hun namen niet, weet niet of ze nog soul hebben. Misschien is het nu een moderne plastic ziel. Ik weet waar ik heen ga. Ik wil de trein niet nemen. Ik wil lopend gaan, langzaam. ( Tania Maria tegen Harry Lensink in De tijgerin brult niet meer (Jazz Nu - juni 1996)

Ze ging als zestienjarige naar Rio waar ze rechten ging studeren, en trouwde er, maar haar huwelijk duurde niet lang en ze stortte zich weer op de muziek. Als ze midden jaren zeventig naar Europa vertrekt om daar voor drie maanden op te treden in Parijs, heeft ze al vijf platen op haar naam staan. De drie maanden worden uiteindelijk zeven jaar en begin jaren tachtig verhuist ze tijdelijk naar New York en krijgt een platencontract bij Concord, het begin van een indrukwekkende internationale carriere, die haar, na 25 albums en alle grote jazzfestivals ter wereld, uiteindelijk hier op ons eigen abdijplein in Middelburg doet belanden. Wie had dat ooit gedacht.
Tania Maria Viva Brazil Quartet ( foto: Hans Koert)
Where is everybody? Go and get your friends .... tomorrow. They should be here, roept ze vertwijfeld uit als ze begint, doelend op de paar lege stoelen. Wie had gehoopt op een rustig avondje chillen met relaxte Astrud Gilberto-achtige klanken uit de speakers, had beter thuis op de bank kunnen blijven zitten. Dat laatste bleek in Middelburg niet de bedoeling, althans volgens een tiental dames, die er geen belemmering in zagen om voor het podium hun eigen feestje te vieren, als een Middelburgse Escola de Samba in den vreemde werden de Zeeuwse heupen losgewerkt .... Prima - zo moet het ook - muziek moet insprireren ..... en op een festival als dit moet dat kunnen. Tania Maria, die overigens al meer dan de helft van haar leven bij Parijs woont, leek er eerst wat door overvallen te worden, maar haar groep, die verder bestond uit Marc Bertaux op basgitaar, Edmundo Carneiro op percussie en Hubert Colau op slagwerk, begreep wat het publiek wilde. Weggestopt achter haar Korg Keyboard ( zou ze gesponsord worden?), haast onzichtbaar voor het publiek, draaide ze braaf haar programma af - een ietwat rommelig concert, waarbij haar fans kregen wat ze verwachten en het abdijplein rond middernacht moe (van het dansen) en voldaan verlieten.
Hans Koert
keepswinging@live.nl


Het International Jazzfestival Middelburg is al weer aan haar eerste lustrum toe. Het festival wil een unieke plaats innemen tussen al de grote festivals in het land, zoals het Northsea Jazzfestival en The Hague Jazz om er maar een paar te noemen; het wil een festival zijn dat nieuwe stromingen traceert, bijzondere artiesten contracteert of opvallende bands naar Zeeland haalt en daar slaagt het al vijf jaar in. Een festival dat verrast. Op zaterdag 11 juni was de aftrap met een bijzondere optredens als met Frank in Person en de Braziliaanse diva Tania Maria. Keep Swinging was erbij en liet zich inspireren ..... Als je interesse voor jazz verder gaat dan alleen maar af en toe een mp3-tje downloaden of een concert bezoeken, en je graag leest over allerlei onderwerpen die de jazz en jazzgerelateerde muziek tussen 1911 en 2011 raken, volg dan de Keep Swinging blog via Twitter (#keepswinging) of vraag de nieuwsbrief ( keepswinging@live.nl)
Keep Swinging schreef eerder over het International Jazzfestival Middelburg: John Scofield (2008) - Rita Reys (2008) - Bobby Previte en Archie Shepp (2008)- Cotton City Jazz Band (2008) - Nils Petter Molvær (209) - New Cool Collective + Jules Deelder (2009) - Dave Holland (2009) - New Orpheons (met Eric Vloeimans) (2009) - Courtney Pine (2009) - Brad Meeldauw (2010) - Rik Mol (Funk on Me band) (2010) - Avishai Cohen (2010)

Retrospect Oscar Aleman Choro Music Flexible Records Hit of the Week-Durium Friends of the Keep Swinging blog Keep Swinging Contributions