Ukulelezaza: een klein instrument in de hoofdrol - de Ukelele

UKULELEZAZA: Een klein INSTRUMENT in de HOOFDROL: De UKELELE
Derde Ukulelefestival in Sint Niklaas in de startblokken
Hans Koert

De ukulele lijkt zo op het eerste gezicht, een speelgoedje, weggegrist uit de kinderkamer - één van de simpelste en goedkoopste instrumenten, die er te koop zijn. Natuurlijk is dat niet zo - het heeft een rijke historie en wil serieus genomen worden, maar, en dat blijkt gewoon zo, brengt een glimlach op ieders gezicht, die dit kleine gitaartje ziet en hoort.

Ukulelezaza - Painting The Clouds with Sunshine ( Artwork: Remco HJ)
De ukulele of ukelele is één van de kleinste snaarinstrumenten uit de familie van de gitaar; het heeft alleen vier snaren ( de gitaar zes), die anders gestemd zijn dan de gitaar: a - d - f# - b of g - c- e - a. Dit kleine, wat lullige ( Excusez le mot) gitaartje wordt al snel geassocieerd met warme zwoele klanken vanaf één of ander tropische eilandengroep of een komische act voor één heer met zang ...... Maar pas op - deze conclusie wordt vaak veel te voorbarig getrokken - de ukelisten nemen hun muziek erg serieus en kunnen putten uit een rijk muzikaal verleden: Het instrument werd populair in de jaren twintig, toen de Hawaiianmuziek veel gespeeld werd met vertolkers als o.a. Roy Smeck, the master of the uke, en Frank Ferera, die de ukelele, banjo en Hawaiian gitaar speelden. Deze muziek, die geïnspireerd werd door het verlangen naar tropische stranden werd ook een populair item voor de talrijke dancebands rond 1930, de tijd van de Depressie. Eén van de bekendste artiesten uit die tijd is ongetwijfeld Cliff Edwards, die zich profileerde als Ukulele Ike. Hij nam honderden 78-toerenplaten op met grote jazzartiesten als Adrian Rollini, Red Nichols en Miff Mole. In Engeland trad de vaudevilleartiest George Formby volle zalen en was mateloos populair en Jimmy Rodgers, the Blue Yodeler, gebruikte het instrument bij de ontwikkeling van de countrymuziek.

Remco HJ als éénmans stringband.
Ook in onze streken werd de Hawaiianmuziek populair. Na de Tweede Wereldoorlog bloeide de Hawaiianmuziek nog even op, denk aan bands als de Kilima Hawaiians of Rudy Wairata en zijn Hawaiian Minstrels, maar, ook al lijken deze klanken wat in de vergetelheid geraakt, denk niet dat deze muziekstijl dood is - dat het een muziekstijl is die alleen nog op krakerige 78-toerenplaten gehoord kan worden. Als je zoiets durft te beweren op het Ukelelefestival in Sint Niklaas, dan zullen heel wat ukelisten je meewarig, vol onbegrip, maar vooral met veel medelijden aanstaren, over zoveel gemis aan kennis. Probeer het maar eens uit - het kan zomaar op zondag 29 mei 2011 - dan wordt in het centrum van Sint Niklaas het derde Belgische Ukelelefestival gehouden - een echte ukelist heeft een (leeg?) instrumentenkoffertje onder de arm ......

The Redcats, treden op tijdens het Derde Ukelelefstival in Sint Niklaas.
Ukulelezaza, is één van de muzikanten, die er met zijn band, The Redcats, zal optreden. Hij werd onlangs voor de tweede keer vader, maar mag zich ook verheugen op zijn nieuwe plaat, die onlangs het levenslicht zag, getiteld Painting The Clouds With Sunshine. Ukulelezaza, de artiestennaam van Remco HJ, zoals hij zichzelf noemt, is verantwoordelijk voor alle arrangementen en een paar eigen composities. Hij wordt op de plaat begeleid door Bram Ghyoot op accordeon, Dirk OO-18 Stallaert op gitaar ( 00-18 staat hier voor zijn originele 1960 Martin 00-18 gitaar - voor kenners zegt dit genoeg), Dieter Verkest, Katrien van Crombrugghe en Leo De Potter op bas, en Dieter Bossu op tuba.

The Winin' Boys

Er staan een veertiental nummers op de plaat, van het Hawaiian-repertoire, zoals Joe Kealoha's Na Moku Eha en het nummer Pa'au'au, dat oorspronkelijk in 1926 als Paahau Waltz werd opgenomen door the Royal Palolo Hawaiians van Charles E. King, de componist, en, voor zover ik weet, nooit werd uitgebracht tot de klassiekers uit de crisistijd als I Surrender Dear; Brother Can You Spare a Dime en het titelnummer, een regelrechte hit uit 1929, Painting the Clouds With Sunshine. Ukulelezaza geeft op de hoes een indrukwekkende lijst met instrumenten die hij gebruikt, waaronder de National Tricone Squareneck gitaar, een zgn. lapsteelgitaar, ook wel bekend als de Hawaiian slide gitaar, die op de schoot bespeeld wordt. Je hoort het o.a. in nummers als Na Moku Eha.

The Hula Bluebirds uit Engeland.
Ik ontdekte tijdens het Tweede Belgische Ukelele Festival, dat twee jaar geleden gehouden werd, dat ukelelespelen een zeer serieuze aangelegenheid is - ik heb genoten van de gemoedelijke sfeer en de variëteit aan muziekstijlen die ik hoorde. Geen tien vrolijke George Formy acts, maar een avond vol klassieke muziek, muziek uit het stringband repertoire, Hawaiiaanse klanken, pop-muziek, cajun, zweverige "new age" klanken, blues en Antwerpse volksliedjes.
Het Derde Belgische Ukelele Festival staat gepland voor het laatste weekend in mei 2011. Op zaterdag vinden er informele jamsessies plaats in 't Ey, het podium in Belsele bij Sint Niklaas, waar de uke-spelers elkaar graag ontmoeten en op zondagmiddag vinden er in het centrum van Sint Niklaas optredens plaats met o.a. drie groepen te weten de Original Redcats met Remco HJ, Dirk Stallaert en Katrien van Crombrugghe; the Winin' Boys, de groep van Frederik Goossens en zijn mannen ( Frederik Goossens: ukelele - Stephan Svacina: accordeon - Marc Van de Veire: gitaar; Koen De Winter: bas en Dirk Van Der Speeten: jazzken ( wat-dat-dan-ook-moge-zijn); bovendien zingen ze alle vijf. De hoofdact bestaat uit de Engelse groep the Hula Bluebirds, met, zoals ze zich etaleren op hun website: fretboard wizard Martin Wheatley op lapsteelgitaar, yodeling supremo Jake Rodrigues op gitaar en zang en tovenaar op de ukulele David Crofts. Zij spelen voornamelijk in de Hawaiianstijl van Roy Smeck en Sol Hoopii uit de jaren twintig en dertig - en .... voor wie weet waar we't over hebben, ze kunnen een vergelijking met de Japanse Sweet Hollywaiians doorstaan.
Als je van deze vrolijke, ietwat pretentieloze, maar heel serieus gespeelde muziek houdt, kom dan naar de jams op zaterdag en het buitenoptreden op zondag in Sint Niklaas. Je zult hier ongetwijfeld de nieuwe plaat van Ukulelezaza kunnen kopen of, als je daar niet op kunt wachten, kun je ook direct bij Remco HJ terecht.
Hans Koert
keepswinging@live.nl

De ukelele heeft een rijke historie, waarin perioden zijn aan te wijzen dat het instrument mateloos populair was, vooral, zo lijkt het, in tijden van misère, zoals in de jaren dertig, de crisistijd, toen Hawaimuziek ook in ons land populair was. Ukulelezaza, de artiestennaam van Remco HJ, laat met zijn nieuwe plaat Painting The Clouds With Sunshine horen, dat de ukelele wat hem betreft geen herinnering is. Hij is één van de organisatoren en artiesten, die eind mei optreden tijdens het Derde Belgische Ukelelefestival in Sint Niklaas. Laat dit bijzondere festival je niet ontglippen.

Als je geen berichten wilt missen volg de Keep Swinging blog dan via Twitter, Facebook (Keep Swinging blog nieuwsbrief), of registreer je in het venster rechts in de menubalk op deze pagina.

Als je momenteel de Keep Swinging nieuwsbrief ontvangt en je wilt die blijven ontvangen na het eind van de maand, vergeet dan niet jezelf opnieuw te registreren ( rechts in het menu - tweede venstertje). Dan ontvang je de Keep Swinging nieuwsbrief ook na 1 juni elke week in je postvak. ( Meer informatie)

Retrospect
Oscar Aleman Choro Music Flexible Records Hit of the Week-Durium Friends of the Keep Swinging blog Keep Swinging Contributions