Thursday, July 22, 2010

Johan Bijkerk: Componist Almelo- en Nice Suite

Johan Bijkerk: Componist Almelo- en Nice Suite ( Nederlands) Johan Bijkerk: Dutch Composer of Suites (English)

Twentse pianist van The Hot Dogs schreef muziekgeschiedenis.
JOHAN BIJKERK: COMPONIST ALMELO- EN NICE SUITE
Hans Koert

De Keep Swinging blog duikelt musici op uit de vergetelheid of legt vergeten jazzplaten weer eens op de draaitafel. Vandaag doen we het laatste ......... letterlijk: een Cat LP uit 1981 van The Hot Dogs met daarop de Almelo Suite en Nice Suite gecomponeerd en gearrangeerd door pianist Johan Bijkerk. (CAT LP-41).

Label van CAT LP-41. De stempel op het label geeft aan dat de plaat tot de collectie van de PBC (Provinciale Bibliotheek Centrale) heeft behoord.

Deze bijna 30 jaar oude plaat lijkt nu helemaal vergeten, maar ik herinner me nog de bijzondere arrangementen toen het in 1981 uitkwam. De muziek klonk nieuw en fris in mijn oren en, zoals in het inlegvel verwoord: Zijn (= Johan Bijkerk) Almelo Suite en Nice Suite zullen niet nalaten indruk te maken op het luisterend publiek.
Johan Bijkerk met (Earl Hines) sigaar: (jaren tachtig)

Johan Bijkerk, geboren in Wolvega in maart 1942, leerde als kind pianospelen en kreeg vanaf zijn tiende les. Zijn eerste openbare optreden, zijn debuut op de piano, schijnt ook in Wolvega plaats gevonden te hebben. In de jaren zeventig komt hij terecht bij de nieuwe band The Hot Dogs, na eerst gespeeld te hebben bij bands als de The Rising Stars ( 1956-1959), The Woodpeckers ( 1959-1962) en de band o.l.v. Ger van Son (1963-1966). Zijn eerste opnamen zijn met de Almelose Hot Dogs, zoals de plaat Pig's Feet and Slaw en What's The Matter Now met George Probert op sopraansax.
De suites en haar verschillende delen ( hoes LP )( in negatief)
In december 1976 nam hij een plaat op met Jabbo Smith, toen 70 jaar oud en de kornettist die eind jaren twintig speelde in de bands van Charlie Johnson,
Duke Ellington en James P. Johnson. Op 25 en 25 januari 1981 namen The Hot Dogs de Almelo Suite en Nice Suite op. De groep bestond uit: Marc Van Nus op trompet - Cees Tanger op trombone - Gerrit Molenveld op rieten - Johan Bijkerk aan de toetsen - Johan Molenveld banjo en gitaar ( en af en toe ook slagwerk) - Daan Bouwmeester bas en sousafoon en trompet en, last but not least, Jacques Underberg slagwerk. Een su
ite is, zoals Wim van Eyle het in het inlegvel omschrijft, een reeks karakterstukken, impressies zo u wilt. Duke Ellington en in minder bekend, James P. Johnson waren beroemde componisten van jazzsuites. Ik schreef eerder over Yamakraw - een rhapsodie in zwart en wit. Een bekende Nederlandse suite was, rond 1981, de Zeeland Suite van Leo Cuypers, een oorspronkelijke Nederlandse compositie op locatie opgenomen in Zeeland. Na 1981 zijn er meer gecomponeerd en opgenomen zoals de Killer Joe Suite van Jan Kuiper ( opgenomen door de Leo Cuypers Brull Band ( 1984) - the Old Country Suite ( = it âlde lân) - van Allard Buwalda, een eerbetoon aan zijn geboortestreek Friesland en de Danzon- en Garnwerd Suite van Joost Swart (geschreven voor het Muzikale Zomer Festival in Garnwerd ( Groningen). Daarbij voegend de Almelo Suite van Bijkerk, doet je bijna vermoeden dat suites een speciaal noordelijk gebeuren was ( de Zeeland Suite zou dan weer de spreekwoordelijke uitzondering op de regel zijn .....).
Johan Bijkerk ( foto: http://www.myspace.com/johanbijkerk )

De Almelo suite schreef Johan als een wandeling van zijn huis naar het centrum van de stad. De Apple Blossom Lane slaat op de bloesem in de straat waar hij woont, De Moskee, De Gravenallee - Het Kasteel, Het Kerkplein, De Citypromenade en Het Kolkje zijn alle plekken die elke bewoner van Almelo zal kennen. Het nummer Mr. Chairman ( = meneer de Voorzitter) schreef hij ter nagedachtenis van Puck van Dael, één van de vijf oprichters van de Almelo Jazz Club, die in 1976 overleed. Het slot van de Almelo Suite, Deern, ik mag oe so geern, is een walsje met een prachtige solo op banjo en klarinet ( door de gebroeders Molenveld). Als je naar het spel van Johan Bijkerk luistert merk je dat hij geïnspireerd werd door pianisten als Earl Hines, zoals in Apple Blossom Lane, maar ook in het nummer Les Jardins de Cimiez, één van de nummers uit de Nice Suite. Hij bezocht in 1977 het jaarlijkse jazzfestival van die Franse stad en hoorde in die zaal de toen 75-jarige Earl Hines optreden. Eubie Blake en Doc Cheatman traden op in de Les Arènes de Cimiez, wat Bijkerk inspireerde tot het gelijknamige nummer. Andere nummers zijn Le Boulevard - La Plage et la Mer ( = het strand en de zee) - Jitterbug ( gewijd aan een dansgroep op het festival) - Hotel Négresco - Charmantes et revissantes ( dit keer niet een ode aan de Twentse, maar aan de Franse vrouwen) en Au Marché de Nice.

Deze LP is één van die platen die, zelfs na 30 jaar, nog steeds fris en transparant klinken, dankzij o.a. het gebruik van instrumenten die qua klankkleur ver uiteen liggen: sousafoon en banjo - blokfluit en trombone. Johan Bijkerk is een buitengewoon creatief componist die gevormd is door de grote stridepianisten zoals Fats Waller ( hij leidde o.a. een paar Fats Waller Memorials in Almelo in de jaren zeventig) en Earl Hines, maar die ook de moderne invloeden niet uit de weg gaat. Deze plaat is nog steeds te koop bij The Hot Dogs. Johan Molenberg kan je er alles over vertellen.
John Bijkerk maakte later meer suites, zoals de Portugal Suite en de Breda Suite: Hij schreef de Twente Suite (1996) en de Jazz Suite Foar Fryslân (2000) met zijn Twents Connection, maar de Suriname Suite, aangekondigd in het inlegvel van de CAT LP, is volgens mij nooit opgenomen. Bijkerk maakte na deze Cat LP-41 nog één plaat met de Hot Dogs getiteld Hot Stomping Jazz From Holland op het Stomp Off label met Victoria Varekamp ( 1982) en in de jaren negentig speelde hij in Stockholm met kornettist Bob Barnard. Tegenwoordig is hij nog steeds actief in de jazzscene van Twente e.o.. In 2006 werd een dubbel-cd uitgebracht met privéopnamen uit de periode 1971-2006, met daarin historische opnamen met Jabbo Smith, Albert Nicholas en de Fats Waller memorials.
Ik hoop die plaat nog eens te pakken te krijgen - wie kan mij helpen?

Hans Koert

In de één na laatste decade van de twintigste eeuw verkocht ik, in een zwak moment, mijn LP-verzameling en ruilde die in voor muziek, digitaal overgezet op glimmende schijfjes - nu, twintig jaar later, heb ik ontdekt, dat niet alles van waarde op CD is verschenen, dus belandt menig onontdekte LP weer in mijn verzameling: zo ook de Almelo- en Nice Suite gespeeld en gecomponeerd door de pianist van The Almelose Hot Dogs: Johan Bijkerk. Ik herinner me hoe de Suites mij ( en de Nederlandse Oude Stijl jazzscene) verrasten en toen ik hem onlangs weer terugvond en draaide voelde ik weer die zelfde opwinding. ......... Als je dit soort vergeten platen net als de Keep Swinging blog koestert, zorg dan dat je geen bijdrage mist: vraag de nieuwsbrief !!

Labels: , , ,

1 Comments:

Anonymous Anonymous said...

wat een fijne blog! Ik heb laatst toevallig ergens de plaat van the hot dogs - what's the matter now gekocht. Toevallig ben ik van origiem ook een twentenaar en het is daarom des te leuker om dit te horen. Zodoende werd ik ook een beetje nieuwsgierig naar de achtergrond van de band en zodoende kwam ik op deze blog. Erg leuk om al die achtergrond informatie te lezen.

9:24 PM  

Post a Comment

<< Home