Keep (it) Swinging: Fred Hersch speelt Jobim

Fred Hersch plays Jobim ( English) Fred Hersch speelt Jobim ( Nederlands)

Al worstelend door al zijn composities heeft me gesterkt in mijn geloof dat Jobim in zijn genre tot de grootste componisten van de 20ste eeuw hoort (Fred Hersch)
FRED HERSCH SPEELT JOBIM
Hans Koert

Fred Hersch is één van die jazzpianisten die me fascineert. Hoewel hij al actief is vanaf de vroege jaren tachtig ontdekte ik zijn spel pas een paar jaar geleden, toen ik zijn documentaire Let Yourself Goes - The lives of Fred Hersch onder ogen kreeg. Vorig jaar hoorde ik hem spelen tijdens het Northsea Jazzfestival in Rotterdam met zijn Fred Hersch Trio + 2. Voor dit optreden had hij twee blazers uitgenodigd om bij zijn trio op te treden, namelijk Ralph Alessi op trompet en bugel en Tony Malaby op tenorsax. De foto's, gemaakt met een simpele digitale camera, die ik bij deze bijdrage plaats, zijn van dat concert.

Fred Hersch ( Northsea Jazzfestival ( Rotterdam) Juli 2009 (foto: Hans Koert)

Afgelopen jaar bracht Fred Hersch een soloalbum uit gewijd aan de muziek van Antonio Carlos Jobim. Er zullen maar weinig mensen zijn, die de muziek van Jobim niet kennen. Zijn Bossa Nova nummers, zoals the Girl from Ipanema, Desafinado of Meditation, om er een paar te noemen, behoren tot de standards in populaire muziek en gooiden hoge ogen in de hitlijsten van de jaren zestig en zeventig. De Bossa Nova, in feite een mix van Braziliaanse ritmes en jazz, om het maar even simpel te zeggen, werd geïntroduceerd door musici als Astrud Gilberto, Charlie Byrd, Antonio Carlos Jobim en Stan Getz. Ik heb over het ontstaan van deze muziekstijl meer geschreven in de inleiding van Eliane Elias' Eerbetoon aan 50-jaar Bossa Nova

Voorkant van de cd: Fred Hersch plays Jobim

In het bijbehorende boekje van Fred Hersch plays Jobim schrijft Fred dat hij de Bossa Nova leerde kennen door een plaatselijk gitarist, genaamd Kenny Poole, die een paar jaar geleden overleed. Ik vond een fragment van deze bijzondere gitarist dat ook mij nieuwsgierig maakte.

Fred Hersch leerde de Braziliaanse ritmes van slagwerker Edison Machado. Hij was één van de eersten die de ritmes van de Bossa Nova, de Samba en de Baiao vertaalde naar het slagwerk. Fred ontmoette Edison tijdens een schnabbel in een New Yorkse club Cachaca: I was lucky to be taught on the bandstand by a real master: Edison Machado. ( = Ik was zo gelukkig te mogen spelen met een echte meester: Edison Machado). Fred bezocht Brazilië drie keer en speelde o.a. met Leny Andrade, de grote Braziliaanse zangeres, die vaak te horen was bij Sergio Mendes' band Sexteto Bossa Rio. In Brazilië, zo vertelt Fred, leerde hij de Choro kennen. I am a huge fan of chorinhos - the equivalent of Brazilian ragtime - and have learned many of them and written some of my own. (= Ik ben een groot bewonderaar van de Choromuziek - een soort Braziliaanse ragtime - en ik heb er heel wat leren spelen en ook een paar zelf geschreven).

Fred Hersch tijdens het Northsea Jazzfestival - Rotterdam ( Juli 2009) ( foto: Hans Koert)
Rond 1870 ontwikkelde zich in Rio de Janeiro (Brazilië) een nieuwe muziekstijl, dat zou uitgroeien tot één van de meest creatieve en muzikale muziekstromingen van Brazilië. Choro was in de eerste plaats instrumentale muziek en met een Amerikaans ( = westers) oor lijkt het op een kleine dixieland jazzband dat vreemd

e ritmes en ongebruikelijke sprongen ingebouwd heeft, onverwachte modulaties met af en toe halsbrekende tempo's. Het is interessant te weten dat de ontwikkeling van de Choromuziek een aantal decennia eerder plaatsvond dan die van de ragtime en jazz in Noord Amerika. Zowel de Choro als de jazz worden beide gekenmerkt door improvisatie en elementen vanuit de Afrikaanse cultuur. ( in vertaling uit: Choro: Improvisation South of New Orleans in The Billboard Book of Brazilian Music door Chris McGowan en Ricardo Pessanha p. 151 )

Fred Hersch tijdens het Northsea Jazzfestival (Rotterdam) ( juli 2009) ( foto: Hans Koert)

Eén van die nummers is O Grande Amor, dat hij leerde kennen toen hij midden jaren tachtig bij Stan Getz speelde. Stan nam het nummer verschillende keren op o.a. op de plaat Sweet Rain uit maart 1967. Het is één van de nummers op de plaat die ik graag mag horen. Het begint als een klassiek stuk á la Debussy en ontwikkelt zich langzaam tot een modern ritmisch geheel. Fred Hersch kreeg toestemming om in de muzikale nalatenschap van Jobim te grasduinen en honderden composities gingen door zijn handen. Uiteindelijk zijn er negen op de cd verschenen – alle Jobim composities - maar Fred heeft van de originelen geen kopieën gemaakt. Er zijn verschillende minder bekende nummers op te vinden zoals Por Toda Minha Vida en Luiza maar ook de bekende standards als Meditacao, Insensatez en Desafinado. De laatst genoemde verraste me, omdat het ritmes en harmonieën bevat die je, het origineel kennende, niet verwacht - Fred zegt dat hij geïnspireerd werd door de Braziliaanse ritmen die hij gehoord had. Zijn bewerkingen van de langzamere nummers zijn haast meditaties geworden – introverte muziek, zoals we dat kennen van bijvoorbeeld Bill Evans. De snellere up-tempo nummers zoals Desafinado en in Brigas Nunca Mais bevatten ritmische en harmonische elementen geïnspireerd door de Choro-muziek. Hersch wordt op het laatstgenoemde nummer begeleid door slagwerker Jamey Haddad. Deze plaat is opgenomen in de Ambient Studio in Stamford CT en Hersch speelt op een schitterend klinkende Steinway piano. Graag wil ik het nummer Insensatez, een bekende Jobim compositie, laten horen in de uitvoering van Bert Hersch.

Reading through so much of his music reinforced my belief that Jobim is one of the great composers of the 20th century regardless of genre. ( = Al worstelend door al zijn composities heeft me gesterkt in mijn geloof dat Jobim in zijn genre tot de grootste componisten van de 20ste eeuw hoort). His bittersweet harmonies, fabulous melodies and superb craftsmanship are evident in everything he writes. (= Zijn bitterzoete arrangementen en fabuleuze melodieën en zijn buitengewone vakmanschap zijn duidelijk waarneembaar in alles wat hij schrijft. ( Fred Hersch in het bijbehorende boekje van Fred Hersch plays Jobim)

Hans Koert

keepswinging@live.nl

Hi Hans, thanks for alerting me and for the very nice comments about the CD. All the best to you, Fred

Fred Hersch, pianist, speelde ooit met Art Farmer, Eddy Daniels, Phil Woods, Tommy Flanagan, Lee Konitz, Joe Lovano, Toots Thielemans en in het Mel Lewis Orchestra voordat hij, alleen en met zijn trio, aan eigen platen begon te denken. Het album Fred Hersch plays Jobim is één van zijn laatste. Hij zegt, geïnspireerd te zijn door de Choro-muziek, die hij op één van zijn reizen in Brazilië hoorde - reden genoeg om uit te vinden wat hiervan is blijven hangen. Als je niets wilt missen van de Keep Swinging blog vraag dan de nieuwsbrief aan.