Keep (it) Swinging: Thelonious Monk optredens op film ( 1966)

Thelonious Monk optredens op film (1966) ( Nederlands) Thelonious Monk live recorded on film (1966) ( English)

Monk's Europese tournee voorjaar 1966
THELONIOUS MONK OPTREDENS OP FILM (1966)
Hans Koert

Deze keer is het uitgangspunt voor mijn blog een fragment van een optreden van Thelonious Monk, dat ik vond. De opnamen zijn gemaakt tijdens de Europese tournee van het voorjaar van 1966. Thelonious Monk deed toen met zijn kwartet een handjevol landen in Europa aan en trad op in steden als Parijs, Caen, Lyon, Nantes, Amiens, Geneve, Bern, Zürich, Lugano, Bazel, Lecco ( Noord Italie), Brussel en Warschau. Ze traden ook op in Oslo, Stockholm(?) en Kopenhagen, Frankfurt, Amsterdam, London ( Royal Albert Hall), Birmingham en Manchester.

De serie concerten, georganiseerd door George Wein werd gevolgd door een serie van negen concerten in Japan en op 16 mei 1966 was Monk weer terug in de VS.

Er circuleren allerlei (privé)opnamen van deze concerten ( deels heruitgegeven op CD) en ook zijn er filmfragmenten bewaard gebleven. Monk moet je zien spelen en aangezien dat nu niet meer live gaat, zijn de films waardevolle bronnen - De concerten in Oslo en Kopenhagen zijn uitgebreid vastgelegd en welbekend, maar er zijn ook filmopnamen gemaakt in Parijs en daar viel mijn oog op. Allereerst een fragment van het optreden van 20 maart 1966 waarin Monk met zijn kwartet ( bestaande uit Ben Riley op slagwerk, Larry Gales op bas en Charlie Rouse op tenorsax) optreedt. Helaas is de kwaliteit van de opname slecht, maar hetgeen gefilmd is fascineerde me, omdat het shot achter het toneel begint terwijl de musici zich klaarmaken voor het optreden en het eerste nummer, Lulu's Back in Town, wordt aangekondigd. Het geeft je het gevoel dat je er zelf live bij bent. Het optreden vond plaats in het Palais de la Mutualité in Parijs en werd uitgezonden door de Franse televisie.

Het nummer Lulu's Back in Town vind je eveneens in het volgende fragment, waarschijnlijk gemaakt met een andere camera tijdens ditzelfde concert.

In Warschau gaf hij twee concerten en één ervan werd uitgezonden op de Poolse televisie. In een biografie over het leven van Thelonious Monk Straight No Chaser schrijft Leslie Gourse over het bezoek aan één van de paleizen in Warschau, dat Monk samen met zijn vrouw Nellie en de leden van de band bezocht. Ze moesten slippers aan over hun schoenen om de vloeren en de tapijten niet te beschadigen; de Polen zijn zuinig op hun paleizen. In de slaapkamer van de koningin hingen er koorden om het bed van de gemalin, maar Monk trok zich daar niets van aan, klom er overheen en ging op het bed liggen. Nellie schreeuwde, dat 'tie d'r af moest komen en Ben Riley kwam, geschrokken door het tumult, aangerend. What are you doing, motherfucker? ( = Wat doe je nou, klootzak) riep hij naar Monk, You can't lie down there. It's a national treasure. (= Je kunt daar niet zomaar gaan liggen! Dit is een nationaal erfgoed.) Monk reageerde laconiek: I just wanted to see what the bitch saw. ( = Ik wilde alleen maar zien wat dat mens ook gezien moet hebben). Hoe dit gebeuren afliep, vertelt het verhaal niet - feit is dat Thelonious Monk zich zelden iets aan trok van de geldende gangbare regels en het liefst, impulsief als hij was, zijn eigen weg koos.

Thelonious Monk en Charlie Rouse.

Tot slot nog twee fragmenten, deze keer van het concert in Warschau. Weer het openingsnummer: Lulu's Back in Town.

Als Monk in Europa speelde ging hij graag op bezoek bij de Barones Pannonica de Koenigswarter, Nica voor haar vrienden. Ze was een vermogende vrouw, die gefascineerd was door de jazz en haar vertolkers. Ze was als een peetmoeder voor hen. Ik hoop binnenkort meer over haar te vertellen, omdat ik een prachtig boek: Les Musiciens de jazz et leurs trois voeux vond en een CD met nummers, die speciaal aan haar gewijd zijn.

Hans Koert

keepswinging@live.nl

Als je onderwerpen zoals over Thelonious Monk interessant vindt, zou het jammer zijn als dit soort bijdragen zou missen. Word daarom vriend van deze Keep Swinging blog en ik houd je op de hoogte van nieuwe bijdragen of interessant jazz nieuws. Meld je aan als vriend.