Hollandse damesorkesten met Clara de Vries en Annie van't Zelfde

Hollandse damesorkesten met Clara de Vries en Annie van't Zelfde (Nederlands) Dutch Ladies Bands with Clara De Vries and Annie Van 't Zelfde ( English) Hollandse damesorkesten - Blue Jazz Ladies (Nederlands) Dutch Blue Jazz Ladies: She Could Play That Horn ( English)

..... Gratis koffie, thee en frissche dranken!
HOLLANDSE DAMESORKESTEN met CLARA DE VRIES en ANNIE VAN 'T ZELFDE
Hans Koert

Iedereen die regelmatig jazzfestivals of concerten bezoekt kan je vertellen dat de jazzmuziek gedomineerd wordt door het mannelijk geslacht. De meeste jazzmusici zijn man en vrouwen die op het podium verschijnen zijn bijna altijd zangeressen. ....... natuurlijk weet ik dat dit allemaal wat kort door de bocht is. Er zijn best een handjevol vrouwelijke instrumentalisten te noemen, maar hier geldt, m.i. dat de uitzondering de regel bevestigd. Eigenlijk kun je stellen dat dit geldt voor de hele amusementsmuziek - het lijkt er op dat een vrouwelijke muzikant een zeldzaam verschijnsel is en was. Maar wat te denken van een compleet orkest met vrouwen? Een damesorkest? Dat is pas echt zeldzaam - een bezienswaardigheid. Dit soort bands waren in de jaren dertig en veertig van de vorige eeuw erg populair bij het grote publiek.

Babe Egan and her Hollywood Redheads ( 1932-1933) ( foto: Doctor Jazz Magazine nr. 73)

Wie zich heeft verdiept in de muziek van de jaren dertig en veertig heeft ongetwijfeld wel eens van de International Sweethearts of Rhythm gehoord of The Hour of Charm All Girl Orchestra, o.l.v. Phil Spitalny of van Ina Ray Hutton die haar All-Girl band leidde, getiteld the Melodears
Ik vond een oude Soundie uit 1936, zeg maar, voor de jongeren onder ons, een soort videoclip avant-la-lettre getiteld Accent on Girls waarin je Ina Ray Hutton and her Melodears kunt zien spelen in een toepasselijke entourage: Blues in the Groove.

Annie van 't Zelfde ( ook wel bekend als Annie The Same) ( 1913 -2002) ( foto: Annie van't Zelfde archief uit Doctor Jazz Magazine nr. 73)

Ik vond een aardig boek in de uitverkoop over dit soort All-Girl bands getiteld Take-Off - American All-Girl Bands During WWII geschreven door Tonya Bolden (2007). Er zit een CD bij met meest opnamen van Ina Rae Hutton Melodears en de International Sweetheart of Rhythm.

All-Girl bands waren geen typisch Amerikaanse verschijnselen - ook in ons land waren er tientallen damesorkesten, al zijn ze alle nu zo goed als vergeten. Damesorkesten waren in Nederland vooral populair in de eerste helft van de Twintigste eeuw.
Clara de Vries and her Jazzladies ( Den Haag - 1935) (uit Doctor Jazz Magazine nr. 71)
De meeste damesorkesten hielden zich bezig met zgn. lichte muziek, tango's, operettes, walsen en het Weense repertoire, maar toen in 1933 Babe Egan and her Hollywood Redheads, een echt All-Girl Orchestra die meest jazzy dansmuziek speelde, Nederland aandeed, werd ook hier dit soort bands populair. Annie van't Zelfde hoorde hen spelen en was meteen verkocht. Samen met haar vriendin Claartje de Vries gingen ze deze muziek spelen. Andere namen van musicerende dames uit die tijd zijn Juultje Cambre, Mickey Besemer, Hannie Rutgers, Florentine Peuschgens en Rita Dalvano, maar zij speelden meestal geen jazzy dance music, maar lichtklassieke muziek, tango's of operette. Samen met Annie van't Zelfde worden ze schitterend geportreteerd in de documentaire Sweet and Hot Music - Nederlandse damesorkesten uit de jaren ‘30 van Netty van Hoorn. ( Hierover de volgende keer meer)
Pschorr - Rotterdam ( jaren dertig)

Clara de Vries werd geboren in Schoonhoven op de laatste dag van 1918 en werd in haar tijd een populaire trompettist. Ze kreeg les van haar vader, die de leiding had over verschillende fanfare's. Clara was het jongere zusje van Louis en Jack, die beide zouden uitgroeien tot jazzmusici van formaat. Louis, bijgenaamd The Dutch Armstrong, de Nederlandse Armstrong, speelde eveneens trompet in de Excellos Five, die al in 1925 en 1926 opnamen maakte in Berlijn. Later speelde hij in de band van zijn broer Jack. Jack de Vries was bassist of speelde sousafoon ( en ook wel trombone) en werd bekend als bandleider van Jack ( en Louis) de Vries' Internationals.
Clara werd begin jaren dertig lid van de Blue Jazz Ladies o.l.v. Leo Selinsky en deze band werd mateloos populair. Ze speelden, behalve overal in het land, ook veel in Duitsland ( Berlin, Stuttgart, Essen en München-Gladbach) en zelfs in Praag.


Vlissingsche Courant ( 2 juni 1932) (bron: KrantenbankZeeland)

In juni 1932 speelden ze op de Moeder en Kind Beurs, een soort huishoudbeurs avant la lettre en dat zorgde voor nogal wat publiciteit. In een grote advertentie werden ze aangekondigd. De Vlissingsche Courant van 2 juni 1932 meldt: Reusachtige Weensche tuin met het beroemde damesorkest The Blue Jazz Ladies. Geopend tot 1 uur. Dansmuziek tot 12 uur. 2 Dansvloeren. Schitterende Show op het tooneel. Gratis koffie, thee en frissche dranken.......... De verslaggever van de krant heeft zo zijn bedenkingen: Is dat alles niet écht iets voor Moeder en Kind, - dansen en gratis drinken? De gemiddelde Zeeuw hoorde bij zoveel losbandigheid niet thuis ....... lees je tussen de regels door! ....... dansen en gratis drinken!! Bèl, bèl 't is toch!

In het tweede deel meer over de Holandse damesorkesten in de jaren dertig: Hollandse Damesorkest: Blue Jazz Ladies.


Dank aan Piet van 't Zelfde uit Dordrecht ( de Volckerack Video), die me op de documentaire wees. Informatie uit: Heb je wel gehoord van Clara de Vries door Hans Langeweg ( Dr. Jazz magazine 71 p. 25 - 29) - Heb je wel gehoord van Annie van 't Zelfde door Hans Langeweg (Dr. Jazz Magazine 72. p. 8 - 12) - Annie van't Zelfde ( NJA Bulletin 45 p. 18-19)


Helaas is er geen beeld- en geluidsmateriaal overgeleverd van deze Nederlandse damesbands - wel zijn er genoeg fragmenten op YouTube te vinden van haar Amerikaanse zusters. The Tigerrag gespeeld door The Ingenues (1929)

Hans Koert
keepswinging@live.nl

In de jaren dertig waren de damesorkesten in Nederland mateloos populair - de meeste speelden het Weense repertoire met walsen, operette en tango's. Clara de Vries en Annie van 't Zelfde gingen zich toeleggen op het meer swingende repertoire, geïnspireerd door Amerikaanse voorbeelden. Hun bands en optredens in etablissementen als Lunchroom Heck of het vooroorlogse Pschorr zijn nu bijna helemaal vergeten en hun muziek is nooit vastgelegd. Keep Swinging probeert dit soort bands uit de vergetelheid te ontrukken. Nieuwsgierig? Laat je dan door de nieuwsbrief op tijd informeren. Vraag hem aan.





Retrospect
Oscar Aleman Choro Music Flexible Records Hit of the Week-Durium Friends of the Keep Swinging blog Keep Swinging Contributions