Keep (it) Swinging: Hollandse damesorkesten: Blue Jazz Ladies

Hollandse damesorkesten met Clara de Vries en Annie van't Zelfde (Nederlands) Dutch Ladies Bands with Clara De Vries and Annie Van 't Zelfde ( English) Hollandse damesorkesten - Blue Jazz Ladies (Nederlands) Dutch Blue Jazz Ladies: She Could Play That Horn ( English)

Annie van't Zelfde en Clara de Vries
HOLLANDSE DAMESORKESTEN: BLUE JAZZ LADIES
Hans Koert

Dansorkesten waren in de jaren voor de oorlog erg populair in ons land en voor het publiek had een orkest bestaande uit alleen vrouwen heel wat extra te bieden in een samenleving die nog niet zo geemancipeerd was als nu. Clara de Vries en Annie van't Zelfde waren twee populaire muzikanten, die vooral jazzy dansmuziek speelden i.t.t. hun collega's, die zich in het licht-klassieke reperoire van chansons, polka's, tango's en Weense liederen begaven. In een eerder bericht, getiteld Hollandse damesorkesten met Clara de Vries en Annie van 't Zelfde besteedde Keep Swinging aandacht aan deze periode.

Pschorr in Rotterdam voor de oorlog

Clara werd begin jaren dertig lid van de Blue Jazz Ladies o.l.v. Leo Selinsky en deze band werd mateloos populair. Ook Annie Van 't Zelfde komt bij de band spelen. Zij speelt tenorsax. In Nederland speelden ze in clubs en dancings zoals Pschorr in Rotterdam of Heck's Lunchroom in Amsterdam. Zowel Annie als Clara speelden tijdens de jaren dertig ook wel in andere damesorkesten, zoals bijv. de WienerJazz Ladies, waar het repertoire wel weer anders zal zijn geweest. Annie vertelde dat ze soms stiekem, als de baas er even niet was, flink te keer gingen op het podium en al swingend, tot vermaak van het publiek ( en de muzikanten natuurlijk) de tent op de kop zetten. Clara de Vries ( 1918 - 1943)

In 1935 richt Clara de Vries haar eigen band op, the Jazz-Ladies, met louter vrouwelijke artiesten zoals Annie Van 't Zelfde op tenor en piano en bijv. Mickey Bezemer op rieten en cello. De groep bestaat maar kort. Annie herinnert Klaartje als een prima trompettist. Er gaat een verhaal, volgens het boek van de onlangs overleden Arie van Breda "100 jaar" Jazz in Den Haag - het New Orleans van de Lage Landen ( p. 156) dat Louis Armstrong 30 jaar later gezegd zou hebben: That Louis De Vries, he had a sister Clara with a ladies-band. (= die Louis de Vries, die had een zus Clara, die een damesorkest had.) Oh boy, she could play that horn! (= Lieve hemel, wat kon die spelen op haar instrument( p. 156) Lunchroom Heck in Den Haag ( jaren twintig)

Clara vindt een plekje in het orkest van haar broer, de Jack De Vries Internationals. In 1937 wordt het orkest the Jazz-Ladies weer nieuw leven in geblazen en schnabbelen ze in clubs of voor langere tijd in dancings als bijv. Mephisto in Rotterdam. Op 12 juli 1937 spelen ze zelfs als begeleidingsband met Coleman Hawkins. Jac. Papier, de manager van Mephisto, had Annie omgedoopt tot Annie The Same, een letterlijke vertaling in het Engels van haar achternaam. Eerder meldde ik een optreden in 1938 van Claartje de Vries in 't Kalfje in De Bilt, maar het is niet duidelijk of dit met haar damesorkest was. In 1938 spelen Annie en Clara bij de Rosian Ladies, in een damesorkest geleid door accordeonist Ro Hakker. Hiermee speelden ze o.a. in Heck's Lunchroom in Rotterdam.

Annie van't Zelfde ( 1913 - 2002)
Annie Van 't Zelfde was een echte Rotterdamse en dat kon je goed aan haar horen. Geboren in mei 1913 en overleden in juni 2002 bleef ze tot op hoge leeftijd actief in de muziek. Ze had aan het conservatorium piano gestudeerd en begin jaren dertig schakelde ze over op de klarinet en de tenorsax - naar haar eigen zeggen vanwege een optreden van de Amerikaanse All-Girls band van Babe Eagan. In de jaren dertig en veertig speelde ze in allerlei damesorkesten, meest met haar vriendin Klaartje. Van 1939 tot 1946 had ze haar eigen orkest, The Swing Stars. Ze bleef tijdens de bezetting doorspelen en was op de radio te horen, zoals in het programma van het Otto Hendricks Zondagmiddagcabaret. Na de oorlog was ze tot op hoge leeftijd te horen in Rotterdam, m.n. in de City Corner en ik hoorde haar ooit, met Willem Breuker, in de jaren zeventig of tachtig, op het Doelenplein. Heeft hier iemand nog foto's van?

Evelyn Novacek - Eén van de vele andere vrouwelijke entertainers, die o.a. bij Heck's City Lunchroom in Rotterdam optraden. (bron: http://www.evelynnovacek.web-log.nl/)
In een tv-documentaire, getiteld Sweet and Hot Music - Nederlandse damesorkesten uit de jaren ‘30 van Netty van Hoorn, herinnert Annie Clara De Vries. In september 1942 ontvangt ze van haar een afscheidsbrief, waarin Klaartje aangeeft dat ze verwacht binnenkort door de Duitsers opgepakt te worden. Zo gebeurde en Klaartje werd opgepakt, net als de rest van haar familie en kwam om in één van de vernietigingskampen van de Duitsers. In de documentaire leest Annie de brief voor - een emotioneel fragment!

Amsterdam - Heck's Lunchroom op het Rembrandtsplein
In de film uit 1989 heeft Netty van Hoorn zes (overgebleven) vrouwen geportretteerd, die in de jaren dertig en veertig in damesorkesten speelden: Annie van ’t Zelfde, piano, saxofoon en klarinet; Juultje Cambre, trompet en zang, Mickey Besemer, saxofoon, klarinet en cello; Hannie Rutgers, slagwerk; Florentine Peuschgens, viool en Duifje Walvis, beter bekend onder haar artiestennaam Rita Dal Vano, viool.

Rita del Vano ( alias van Duifje Walvis) en haar Solisten dames Ensemble. (jaren dertig)
Dank aan Piet van 't Zelfde uit Dordrecht ( de Volckerack Video), die me op de documentaire Sweet and Hot Music - Nederlandse damesorkesten uit de jaren ‘30 wees - de documentaire is te bestellen bij Netty van Hoorn.: Informatie uit: Heb je wel gehoord van Clara de Vries door Hans Langeweg ( Dr. Jazz magazine 71 p. 25 - 29) - Heb je wel gehoord van Annie van 't Zelfde door Hans Langeweg (Dr. Jazz Magazine 72. p. 8 - 12) - Annie van't Zelfde ( NJA Bulletin 45 p. 18-19) en Sarah de Vries voor haar belangstelling.
Hans Koert

keepswinging@live.nl

Dansorkesten waren in de jaren voor de oorlog erg populair in ons land en voor het publiek had een orkest bestaande uit alleen vrouwen heel wat extra te bieden in een samenleving die nog niet zo geemancipeerd was als nu.

Clara de Vries en Annie van't Zelfde waren twee populaire muzikanten, die vooral jazzy dansmuziek speelden i.t.t. hun collega's, die zich in het licht-klassieke reperoire van chansons, polka's, tango's en Weense liederen begaven. Netty van Hoorn maakte een documentaire over deze periode met zes ( toen nog in leven zijnde) vertegenwoordigers van deze periode uit de vooroorlogse amusementsindustrie. De Keep Swinging bekeek de documentaire. Als je niets wilt missen vraag dan de gratis nieuwsbrief aan.