Jimmy Rosenberg: de vader, de zoon en het talent

Jimmy Rosenberg: The Father, The Son and the Talent ( English) Jimmy Rosenberg: De vader, de zoon en het talent ( Nederlands)

EEN PORTET VAN JEROEN BERKVENS
JIMMY ROSENBERG: DE VADER, DE ZOON EN HET TALENT
Hans Koert

While it is common for talented players to learn Django’s solos note-for-note as part of their learning process, Jimmy, even as a 12 year-old, surpassed this and was creating his own masterpieces, demonstrating a genius and maturity beyond his formative years. ( Hoewel het gebruikelijk is voor beginnende gitaristen om de solo’s van Django noot voor noot uit het hoofd te leren, trekt Jimmy, zelfs als 12-jarige, zich hier niets van aan en maakt zijn eigen meesterwerken, waarmee hij laat zien, hoewel nog volop in ontwikkeling, geniaal en volwassen spel te kunnen leveren). Married at 16, the chain-smoking, beer drinking teenager seems to live every part of his life ahead of time, yet still remains unfazed by the constant adulation heaped on him. (Getrouwd op zijn zestiende, een kettingrokende en bierdrinkende tiener nog maar, lijkt op elk vlak zijn leeftijdsgenoten ver voor te zijn, onaangedaan door het succes. ( Charles Alexander in Masters of Jazz Guitar ( Engelse editie 1999 – p.157)
Een paar maanden geleden vond ik de documentaire Jimmy Rosenberg – de vader, de zoon & het talent. Deze film is gemaakt door Jeroen Berkvens en uitgebracht in 2007 voor de Humanistische Omroep.

Jimmy met zijn vader.

Als je de naam Rosenberg hoort, associeer je dit meteen met het Rosenberg trio, met de gebroeders Nous'che en Nonnie en neef Stochello Rosenberg. Deze groep in de jaren zeventig opgericht binnen de Rosenberg familie, is momenteel één van de meest succesvolle groepen, die de muziek van Django Reinhardt doen herleven.

Jimmy ( in het midden) als deel van de Gipsy Kids.

Jimmy Rosenberg is een neef van deze muzikanten en werd geboren in Asten in april 1980 als zoon van Papi Weisz en Macky Rosenberg. Jimmy, behorende tot de Sinti’s, groeide op in een muzikaal nest, waar de muziek van Django Reinhardt hem met de paplepel ingegoten werd.

Hij ontwikkelde zichzelf, al op jonge leeftijd, tot een technisch bekwaam gitarist en al op de leeftijd van 10 jaar speelde hij in de BBC documentaire Django’s Legacy. Hij werd lid van de Gipsy Kids met Sani van Mullum en Falko Reinhardt, een achterneefje van de grote Django zelf. Hij speelde met musici als Stephane Grappelli, maakte platen met de Hot Club de Norvege van Jon Larsen en werd een veelgevraagd kindsterretje in muziek- en actualiteitenprogramma's ( zoals Reiziger in Muziek) in België, Nederland en zelfs Japan. Hij weet zelfs een platencontract in de wacht te slepen bij Columbia Tristar.
Ik vond een filmfragment met daarop Jimmy, Falko en Kaatchie tijdens een zigeunerfeest in Gerwen, Brabant; Jimmy is hier niet veel ouder dan een jaar of twaalf.

De documentaire Jimmy Rosenberg – de vader, de zoon & het talent laat zien wat er met Jimmy gebeurde; van zijn periode als kindsterretje, zijn vlucht in verdovende middelen, zijn heroïneverslaving, het afkicken daarvan, de maanden in de gevangenis vanwege een vechtpartij en zijn pogingen om het gewone leven weer op te pakken en weer een plaats te veroveren in de (inter)nationale jazz scene………. Het is vooral een persoonlijk en emotioneel portret geworden van iemand met psychische problemen, met een dominante vader binnen een hiërarchisch gesloten gemeenschap …. alles opgevuld met schitterende muziekfragmenten.

In 1998, 18 jaar is hij dan, toert hij door Scandinavië en de Verenigde Staten en treedt op met musici als Les Paul en George Benson in Carnegy Hall. In 2000 is hij ere gast op het eerste echte Amerikaanse Django Reinhardt Festival in New York, georganiseerd in Birdland. Hij verdient geld als water en leeft in luxe. Hij vertelt in de documentaire hoe hij, zonder rijbewijs, een peperdure auto in de prak rijdt. Hij kan niet omgaan met deze plotselinge rijkdom, ook niet omdat zijn vader voor jaren achter de tralies moet. Het zijn sterke benen die de weelde moeten dragen – is helemaal op Jimmy van toepassing – in juli 2004 is het plotseling allemaal over. Jimmy stort in en wordt gearresteerd.

Onwillekeurig moest ik, toen ik de documentaire bekeek, denken aan Michael Jackson, die net op dat moment ook in het nieuws kwam door zijn plotselinge overlijden, geïsoleerd, eenzaam en gebroken. Het kindsterretje, de ster, die zich als een volwassene moet gedragen en dat geen kind kon en mocht zijn. De documentaire bevat een heleboel filmfragmenten, waarin je kleine Jimmy ziet optreden; een klein iel mannetje met een gigantische gitaar. De regisseur heeft verleden en heden kunstig in elkaar gevlochten zodat je de jonge Jimmy, virtuoos de snaren martelend, kinderlijk verrast door het enthousiasme van het publiek, naadloos ziet overgaan in de Jimmy van nu, die met zichzelf in de knoop zit, bezig is met afkicken of zo blij is als een kind, na maanden gevangenschap, met een nieuwe gitaar, die zijn manager voor hem meebrengt. Wat doen we? Zullen we’m smeren? roept hij opgetogen, zijn herwonnen vrijheid vierend.
De film eindigt met een terugkeer naar Samois, het Franse bedevaartsoord voor Django liefhebbers, waar het jaarlijkse Zigeuner Jazz Festival plaats vindt en waar zijn vader hoopt dat de triomftocht van Jimmy gewoon weer verder zal gaan, alsof er al die jaren niets gebeurd is.................

De documentaire heeft een open eind ……….. feit is dat in de periode na de documentaire Jimmy in het Bimhuis in Amsterdam een schitterende come-back neerzette ( juli 2007).

Helaas is de officiële website van Jimmy niet meer bijgewerkt sinds januari 2008 – en dat geeft te denken ………………..

Jimmy is a special man. (= Jimmy is een bijzonder mens.). There is only a few people in the current generation of living zigeuner musicians, only a few people that can improvise. (= Er zijn maar een paar mensen in de hedendaagse generatie van zigeunermusici, die kunnen improviseren). Most of them can play set pieces and it’s very beautiful, but then when you go to a concert the next week and ask for this same tunes you heard the week before ..... with Jimmy it’s always new. ( = De meesten kunnen schitterend spelen, maar als je ze een week later vraagt die nummers nog eens te spelen dan ……. bij Jimmy krijg je dan altijd iets nieuws te horen ). People like him and Bireli Legrene - they are pretty rare, maybe two or three in the world. (= Mensen zoals hem en Bireli Legrene zijn zeldzaam - er zijn er maar twee of drie op de hele wereld die dat kunnen ) ( Toni Williams, zijn manager, in de documentaire)

Hans Koert
keepswinging@live.nl

Retrospect
Oscar Aleman Choro Music Flexible Records Hit of the Week-Durium Keep Swinging News Letter Keep Swinging Contributions