Keep (it) Swinging: Northsea Jazz: Festival van uitersten

North Sea Jazz: Festival of Extremes ( English) Northsea Jazz: Festival van uitersten (Nederlands)

Vanguard Jazz Orchestra - Cecil Taylor
NORTHSEA JAZZ: FESTIVAL VAN UITERSTEN
Hans Koert

Het Northsea Jazzfestival 2009 vond dit jaar plaats van 10 tot 12 juli 2009 in Ahoy Rotterdam. Honderden concerten, honderden artiesten en tienduizenden bezoekers uit alle delen van de wereld. Op vrijdag 10 juli 2009, de dag dat ik het festival bezocht, waren er zo’n 18.000 bezoekers en dat voelde comfortabel – geen “dichtedeur” concerten – geen overvolle wandelgangen; op zaterdag en zondag was het aanmerkelijk drukker: zo’n 25000 mensen per dag en het festival was dan ook uitverkocht.

Vandaag staan twee sterk uiteenlopende concerten in de schijnwerper – het Vanguard Jazz Orchestra en …………. de great master of free-jazz Cecil Taylor.

De kracht van het festival is zijn diversiteit – de uiteenlopende muziekstijlen; van swing tot freejazz – van soul, wereldmuziek tot fusion en house. De traditionele jazzstijlen, zeg maar de muziek van voor de oorlog, hoor je bijna niet meer op het festival; alleen waren er deze keer Soundies te zien op een groot scherm en presenteerde Dave Douglas deze video-clips avant la lettre in het NRC Café. Ik maakte er een interview mee, dat Hans Mantel na afloop met Dave Douglas hield voor de NPS. Door de aangeboden diversiteit in stijlen kwam iedereen aan zijn trekken.

De Vanguard Jazz Orchestra ( Hudson - Ahoy Rotterdam - 10 juli 2009) (foto: Hans Koert)

Het Vanguard Jazz Orchestra trad op in een volgeladen Hudsonzaal – niet zo vreemd, want deze band kan bogen op een lange staat van dienst. Het werd opgericht in de jaren zestig en werd het huisorkest van de beroemde Village Vanguard in New York City, een club, die nog steeds bestaat en ………. de band treedt er nog iedere maandagavond op. De Village Vanguard werd al in de jaren dertig opgericht als literaire club, maar er was pas jazz te horen in de jaren vijftig. Alle grote namen uit de jazzscene hebben er opgetreden: Dizzy, Miles, Art Blakey. Mingus, Monk, Rollins, Frank Morgan en het Modern Jazz Quartet waren er kind aan huis. Vanaf 1966 trad het Thad Jones – Mel Lewis Orchestra ( later, na het vertrek van Thad Jones naar Europa omgedoopt tot het Mel Lewis Orkest) elke maandagavond op en de Vanguard Jazz Orchestra, zoals de band na het overlijden van Mel Lewis in 1990 heet, houdt deze traditie in stand.

Gary Smulyan ( Vanguard Jazz Orchestra - 10 juli 2009) ( foto: Hans Koert)

Het Vanguard Jazz Orchestra werd genomineerd als the Best (Large) Jazz Ensemble ( = het beste grote orkest) en kwam in Rotterdam met: Nick Marchione, Frank David Greene, Terell Stafford, Scott Wendholt (trompet); John Mosca, Luis Bonilla, Jason Jackson (trombone); Douglas Purviance (bastrombone en spreekstalmeester); Dick Oatts (alt- en sopraansax, fluit); Billy Drewes (alt- en sopraansax, fluit, klarinet); Rich Perry (tenorsax, fluit); Ralph LaLama (tenorsax, fluit, klarinet); Gary Smulyan (baritonsax); Michael Weiss (piano); Phil Palombi en David Wong (bas) en John Riley (slagwerk). Zelf was ik nieuwsgierig naar de baritonsaxofonist Gary Smulyan, die ik al eens hoorde in de Porgy en Bess Jazz Club in Terneuzen met het Rein De Graaff Trio met daarin Rein de Graaff op piano, Marius Beets op bas en Eric Ineke op slagwerk. Gary trad toen op met zijn Nederlandse college op de bariton: Jan Menu. ( december 2006). (En voor hen die daar bij waren als geheugensteuntje: Het was het concert waarbij ook een paar nummers moegespeeld werd door trompettist Johannes Probst.).

Terell Stafford ( Vanguard Jazz Orchestra) ( 10 juli 2009) ( foto: Hans Koert)

Helaas trad Gary Smulyan pas in het laatste nummer op de voorgrond tijdens het Northsea concert en hij kreeg daarvoor geen solo’s. Eerlijk gezegd, viel het orkest me wat tegen – ik miste de vonk, de swing, de drive, die ik van de eerdere platen van haar voorganger, het Thad Jones-Mel Lewis orkest kende; nummers als Little Pixy, dat bij het Thad Jones-Mel Lewis orkest voor vuurwerk zorgt, ontv\beerde dat hier. Alleen het nummer ABC Blues, een Bob Brookmeyer compositie ( Bob speelde geruime tijd trombone in het orkest) met Terell Staford op trompet bleef bij me hangen.

Cecil Taylor in de Madeira ( Ahoy Rotterdam, 10 juli 2009) ( foto: Hans Koert)

Zoals ik al zei: een festival met uitersten; voor elk wat wils. Ik besloot om ook even een glimp op te vangen van Cecil Taylor, de legendarische freejazz pianist. Zijn concert stond gepland in de Madeira en ik was niet de enige die hem graag wilde horen en zien. Op het podium een grote vleugel en een videocamera op statief, die het hele concert moest vastleggen. Cecil Taylor, 80 jaar oud, trok zich niets aan van zijn publiek, negeerde het zelfs en deed zijn ding achter de toetsten. He can play the most intricate abstract lines and torrential atonal clusters with a blistering percussive attack, all at high volume and he can sustain this kind of intensity for anything up to two or three hours ( = Hij kan de meest ingewikkelde, abstracte lijnen en als een waterval allerlei atonale akkoorden vormen in een vernietigend ritme, alles zo hard mogelijk en dat houdt hij dan met gemak twee of drie uur vol) beschreef Ian Carr Cecil’s muziek in The Rough Guide to Jazz en hij had het niet beter kunnen verwoorden. Zijn solowerken zijn wilde en vrije excursies in geluid; zijn muziek krijg je niet cadeau maar moet je leren genieten (Jazz Voor Dummies p. 221 )

Cecil Taylor ( foto: Hans Koert)

Halverwege het concert verliet een groot deel van het publiek de zaal; mensen die, net als ik, wel eens wilden ruiken aan deze legendarische pianist. Cecil Taylor trok zich daar niets van aan – het maakt hem niet uit of hij voor een volle of een lege zaal speelt. Michael Weiss, pianist van The Vanguard Jazz Orchestra, vertelde me over het concert: I thoroughly enjoyed Cecil's performance. (= Ik genoot echt van Cecil's optreden.) I was there from beginning to end as well as backstage with Cecil before the set and for the rest of the evening afterwards. (= Ik was bij het concert van het begin tot het eind, maar ook achter het podium voor het concert en in zijn gezelschap de rest van de avond). It was a spectacular set and as you pointed out, Cecil maintains a high degree of concentration, totally unruffled by the comings and goings of the audience, as is typical at Northsea. (= Het was een spectaculaire set en zoals je verwoordde, was Cecil zeer geconcentreerd bezig en had hij geen erg in de mensen die de zaal verlieten, een typisch Northsea verschijnsel overigens).

I find Cecil's music very accessible - melodically, harmonically, rhythmically, dynamically, and with great variety of orchestration as well. ( = Ik vind de muziek van Cecil erg toegankelijk, melodisch, harmonisch, ritmisch, dynamisch en met een afwisselende arrangement) I think the audience that stayed through the performance was equally impressed. ( = Ik denk dat iedereen, die tot het eind toe gebleven is, diezelfde mening is toegedaan.) I just wish more jazz musicians would be currently informed about his music. instead of relying on old memories of old records. ( = Het ware wenselijk dat meer musici kennis zouden nemen van zijn hedendaagse muziek, inplaats van steeds terug te vallen op oude opnamen). Attending a concert like the one at NorthSea would really turn some heads around. (= Als ze het concert tijdens het Northsea hadden bezocht, waren zeker wat meningen bijgedraaid.) (Michael Weiss, pianist bij de Vanguard Jazz Orchestra)

Het Northsea Jazzfestival kenmerkt zich door de tegenstellingen, die je er kunt ervaren - in deze blog plaatste in de Vanguard Jazz Orchestra en Cecil Taylor bij elkaar, maar het was geenszins de bedoeling beiden met elkaar te vergelijken.

Thanks to Michael Weiss for your extensive commends and corrections (= Dank aan Michael Weiss voor zijn uitgebreide commentaar en correcties)

Aangezien professionele camera’s niet gebruikt mogen worden door gewone bezoekers (!) is de kwaliteit van de foto’s niet wat je van dit blog gewend bent. Je leest er meer over in: Northsea Jazz – Een kritisch geluid.

Hans Koert

keepswinging@live.nl