Keep (it) Swinging: Veen-Goetz-Tegler in een eerbetoon aan de grote Jazztrio's

Veen-Goetz-Tegler in een eerbetoon aan de grote Jazztrio's (Nederlands) - (Saturday) Veen-Goetz-Tegler: A Tribute To The Great Trios In Jazz ( English)

Three Men in a Beat met de bassax in de hoofdrol
VEEN-GOETZ-TEGLER in een eerbetoon aan de grote Jazztrio's.
Hans Koert

Afgelopen jaar toerden saxofonist Robert Veen, pianist Mike Goetz en slagwerker Brooks Tegler voor een korte serie concerten door Europa. Voorafgaand aan deze serie namen ze een plaat op in Terwispel in Friesland (november 2009), gewijd aan de grote trios in Jazz. De titel luidt: Veen Goetz Tegler - Three Men In A Beat.
Soms word je op je wenken bediend. In een eerdere blog over een nieuwe plaat van het Beau Hunks Saxophone Quartet speelde Robert Veen de tenorsax en ik vroeg me af waarom hij niet het andere uiterste, de enorme bassax ter hand genomen had; een instrument waarvan het enorm fascinerende geluid maar zelden vastgelegd wordt. De reden, waarom ik de bassax daar graag gehoord had was dat een paar composities van de Six Brown Brothers gespeeld werden, waarin Harry Flink de monsterlijke bassax bespeelde. Een paar weken geleden kon ik het Robert vragen: In het Beau Hunks Saxophone Quartet spelen we met vier saxen en in zo'n bezetting hoort geen bassax thuis - wel als je met nog meer saxofoons speelt, zoals bijvoorbeeld in het Beau Hunks Saxophone Soctette. En wat denk je ...... In het nieuwe album van het Veen-Goetz-Tegler Trio bespeelt Robert op een aantal nummers de bassax ........... Wat een schitterend geluid!

Robert Veen op tenor (foto: Hans Koert)

De leden van de band zijn Robert Veen, die de saxen bespeelt en klarinet; Zwitser Mike Goetz op piano en de Amerikaanse slagwerker Brooks Tegler. Alle drie draaien ze al heel wat jaren, met succes, mee in de traditionele jazzscene. Robert Veen speelt in het retro-orkest The Beau Hunks, ooit bekend geworden door haar Laurel & Hardy - Paul Whiteman's Saxophone Soctette opnamen, Raymond Scott en Ferde Grofé projecten. Hij is vooral geobsedeerd door de sopraansax in de stijl van Sidney Bechet. Hij is ook een vast lid van de Aces of Syncopation, eveneens een trio, met tuba, banjo en klarinet.
Mike Goetz is een Zwitsere pianist, die graag stride piano speelt, zoals de Groten: James P.Johnson, Jelly Roll Morton en Fats Waller, dit meer dan driekwart eeuw geleden ontwikkelden. Hij heeft al heel wat keren met Robert Veen gespeeld, o.a. in Breda, maar ook op platen met de Aces of Syncopation, zoals op het album Sidney uit 1999 ( Stomp Off SOS CD 1372) en In The Shade Of The Old Apple Tree ( Stomp Off CD 1372).

Brooks Tegler (foto: http://www.capitalcombinations.com/)
Brooks Tegler komt oorspronkelijk uit Philadelphia en woont nu in Washington D.C.. Hij is als slagwerker actief in talloze traditionele jazzbands en speelt vaak in Europa, waar hij o.a. gespeeld heeft met Robert Veen in het Jimmy Lunceford Legacy Orchestra.

Robert Veen zegt op de plaat, dat hij gefascineerd is door Trio's in de Jazz, maar geeft toe dat sommige mensen het als een uitgekleed kwartet zien. Ik speel graag in een trio, vertelde hij me, omdat het je dat meer de gelegenheid geeft om te improviseren. Bovendien is een trio financieel aantrekkelijker voor een club als een grotere groep. Er zijn in de jazzgeschiedenis al heel wat beroemde jazztrios langs gekomen zoals die van Benny Goodman, Lester Young of Gene Krupa. De laatstgenoemde lijkt geëerd te worden met het nummer Please Don't Talk About Me When I'm Gone, dat Gene Krupa in januari 1953 opnam met Charlie Ventura op tenorsax, Teddy Napoleon aan de toetsen ( deze keer niet zijn broer Marty, die ook piano speelde en vaak met Gene Krupa opnam) en Gene Krupa zelf op slagwerk. Toch heeft het Veen-Goetz-Tegler trio geen trio-opnamen uit het verleden tot voorbeeld gesteld, zo lijkt het.

Robert Veen op altsax ( foto: Hans Koert)

De bassax, zoals Robert die in een vijftal nummers bespeelt, hoor je niet vaak en er zijn maar een paar rietspelers, die zo'n instrument hebben en er op (kunnen) spelen. In feite was historisch gezien Adrian Rollini de bekendste vertolker op het instrument, hoewel het daarvoor ook al door novelty groepen als de Six Brown Brothers, werd gebruikt. Adrian Rollini was de eerste die het als solo-instrument gebruikte en er opnamen mee maakte begin jaren twintig als lid van de California Ramblers.

Voor zover ik heb kunnen nagaan heeft Adrian Rollini bijna nooit in een "trio-vorm” de bassax bespeeld en er zijn m.i. slechts een aantal duo-opnamen met Adrian Rollini en Cliff Edwards bekend, die eerder in het vaudeville genre passen dan in de jazzgerelateerde dansmuziek, dat de California Ramblers speelde. Wel maakte Adrian Rollini, zo meldde Ate van Delden, die bezig is met een gedegen studie over de muziek van Adrian Rollini, een trio-opname waarbij hij bassax speelt, Frank Froeba piano en Teddy Bunn op gitaar ( januari 1930), maar deze nummers werden nooit uitgegeven. Wel verschenen er een paar kwartetopnamen met bassax, waarin Adrian Rollini in Annette Hanshaw's Four Instrumental Stars of haar Sizzlin' Syncopators speelde. Ook in het Joe Venuti Quartet vond Adrian's bassax een plek eind jaren twintig. Andere bassaxofonisten waren, zij het veel minder bekend geworden, Charlie Jackson, die begin jaren twintig bij Joe King Oliver optrad; Billy Fowler, te horen in de vroege Fletcher Henderson bands; Spencer Clark, die Adrian Rollini eind jaren twintig in de California Ramblers en daaraan gerelateerde bands verving. Begin jaren veertig vinden we dan nog Joe Rushton op bassax in Benny Goodman's band en in de periode na de oorlog de Red Nichols bands. Na de Tweede Wereldoorlog werd het instrument soms in de modernere jazzstijlen toegepast zoals door Anthony Braxton en Roscoe Mitchell en Joseph Jarman van het Art Ensemble of Chicago. Vince Giordano speelt de bassax tegenwoordig nog steeds en is daarmee te horen op zijn talrijke albums. (bron: Lewis Porter in The New Grove Dictionary of Jazz)

Robert Veen op baritonsax ( foto: Hans Koert)
Geen retro-jazz op dit album dus, maar wel swingende geïmprovise

erde klanken zoals die thuishoren in de traditie van de kleine jazzgroepen uit de jaren dertig en veertig Robert vertelde tien jaar geleden in een interview getiteld Klassieke Jazz als Klassieke Muziekbeoefening met Ben Kragting jr. in het Doctor Jazz Magazine (nº 172), dat door het jazzpubliek en jazzcritici de reconstructieprojecten nog vaak verkeerd begrepen werden. Hierin is de laatste tien jaar wel verandering gekomen - er is een groeiende belangstelling hiervoor, al blijft de discussie natuurlijk of volledig uitgeschreven muziek nu wel of geen jazz is, omdat de collectieve improvisatie ontbreekt. Deze discussie geldt niet voor dit Three Men in a Beat trio, een naam vrij naar de karakters van Jerome K. Jerome's boek Three Men in a Boat (To Say Nothing of the Dog).

Mike Goetz en Robert Veen op de hoes van Sidney - The Aces of Syncopation ( foto: Cornell van Vuuren)
Zij selecteerden een veertiental standards uit de repertoires van Django Reinhardt, zoals Swing 39 en Swing 42; Hoagy Carmichael's Jubilee, het openingsnummer en een hit uit de jaren twintig met een prachtig intro op bassax van Robert Veen en een stride-pianosolo van Mike en een uitvoering van het nummer It's wonderful van Stuff Smith. Robert Veen voegde ook een aantal eigen composities toe zoals At Ease en Cheer Up, dat overigens niets te maken heeft met het in 1931 door Misha en Wesley Portnoff geschreven thema van de revue Ballyhoo "Cheer up"( tekst van Norman Anthony)en, geschreven rond de crisis van 1930, ook overigens nu weer zeer actueel is.

Mike Goetz ( gezien door de ogen van cartonist Joe Busam op de hoes van In The Shade of the Old Apple Tree - Aces of Syncopation) ( tekening: Joe Busam)
Three Men in a Beat is niet alleen een must-have voor iedereen die net als mij weer gefascineerd is door het donkerbruine geluid van de bassax, maar ook voor alle oudestijljazzfanaten ( drie x de woordwaarde!!), die gek zijn op de muziek zoals die door kleine groepen in de jaren twintig en dertig gespeeld werd.

Het album is verkrijgbaar door contact te zoeken met Robert Veen of op de website van Downtown Records

Hans Koert

keepswinging@live.nl

In 1841 introduceerde Adolphe Sax zijn laatste uitvinding, de bassaxofoon tijdens de Exposition de l' industrie belge ( = De Belgische industrietentoonstelling ). Omdat het instrument nog niet klaar was, demonstreerde hij het, buiten het oog van het publiek, vanachter een gordijn. Pas vijf jaar later zou hij octrooi krijgen op zijn bassax. (bron: Adolphe Sax en de uitvinding in de muziekinstrmentenbouw door Ignace de Keyser (in Een muziekgeschiedenis der Nederlanden).- p. 423).

Al in het eerste nummer, Jubilee, wordt de toon gezet - de nieuwe cd van Robert Veen, Mike Goetz en Brooks Tegler is vooral een eerbetoon aan de bassax, het instrument dat letterlijk de toon zet en helaas op podia of op plaat, maar weinig te horen is. Three Men In A Beat is dan ook een plaat geworden voor liefhebbers van dit donkerbruine geluid. Samen met stride pianist Mike Goetz en slagwerker Brooks Tegler is het een schitterend album geworden; een eerbetoon aan de grote Jazztrios van de vorige eeuw. De Keep Swinging blog prijst deze plaat dan ook aan - Wil je dit soort mooie uitgaven niet missen vraag dan de gratis nieuwsbrief aan.