Keep (it) Swinging: Hugues Panassié ( 1912-1964)

PANASSIÉ had, zoals hij dat omschreef, de mooiste muziek van de wereld ontdekt en schreef daar over in superlatieven en met hoorngeschal. ( Whitney Balliett in Panassié, Delaunay et Cie) ( in vertaling) Balliett)
Georg Lankester

Hot Club de France – the first jazz organization in the world - part 1 Hot Club de France – the first jazz organization in the world - part 2 Charles Delaunay (1911-1988) Hugues Panassié (1912-1964)
(Nederlandse linken): Hot Club de France: De eerste Jazzorganisatie ter wereld - deel 1 - Hot Club de France: De eerste Jazzorganisatie ter wereld - deel 2 - Charles Delaunay (1911-1988) Hugues Panassié (1912-1964)

Ik zie niet in waarom we een Fransman hierheen moeten laten komen om ons te vertellen hoe we Amerikaanse muziek moeten spelen - Ik ga toch ook niet naar Frankrijk om hen te vertellen hoe ze druiven moeten persen. (Eddie Condon over het bezoek van Hugues Panassié aan de VS t.b.v. Swing opnamen) (bron: Panassié, Delaunay et Cie - Whitney Balliett)
De eerste jaren
Deze Fransman, die een zeer belangrijke rol heeft gespeeld voor de jazzwereld wordt op 27 februari 1912 in Parijs geboren. Er is helaas niet veel bekend over zijn jeugd, maar hij zou spoedig van zich doen spreken. Hugues ontdekt rond zijn twintigste jaar de jazz, verdiept zich erin en was één van de eersten in Europa die erover gaat publiceren. In 1934 verschijnt, in samenwerking met Charles Delaunay, het blad Le Jazz Hot. Dit jazz-magazine is de eerste tien jaar dé autoriteit op jazzgebied in de wereld en blijft ook lang daarna beslist invloedrijk.

Le Hot Jazz - het tijdschrift - Revue Internationale de la Musique de Jazz ( september-oktober 1937) ( Georg Lankester archief)
Panassié heeft kort daarvóór, namelijk in 1932, met Pierre Nourry en enkele anderen de Hot Club de France opgericht waarvan hij voorzitter wordt. Het is deze belangrijke organisatie die de grote Amerikaanse musici naar Frankrijk haalt en ervoor zorgt dat het snarenkwintet van Django Reinhardt en Stéphane Grappelli tot huisorkest wordt uitgeroepen. Onder zijn leiding worden er talrijke concerten georganiseerd en verscheidene publikaties van hem uitgebracht. Met name in 1937, als de wereldtentoonstelling in Parijs plaatsvindt, brengen de Hot Club de France bestuurders unieke opnamen tot stand waarbij Amerikanen als Louis Armstrong, Coleman Hawkins, Benny Carter, Eddie South, Bill Coleman en vele anderen met de top-Fransen van die tijd musiceren. Belangrijk voor de promotie van jazz in Europa !

Hugues Panassié: vroege foto uit 1928 op altsax (bron: Stéphane Grappelli - with and without Django)(Patrice Panasié Collection)
In datzelfde jaar – het Hot Club du France Quintette is echt doorgebroken en wekt alom bewondering bij muziekliefhebbers – assisteert Panassié zijn collega Delaunay in het project van laatstgenoemde, namelijk het lanceren van het platenlabel Swing, uitsluitend bedoeld voor jazzmuziek. Een unieke stap in de platenwereld, nooit eerder gezet.
Publiciteit
Het is de grote verdienste van Panassié dat door zijn stijl van schrijven, kennis van zaken en passie de jazz onder een breder publiek bekendheid krijgt. Velen worden door hem geënthousiasmeerd en zo ontstaan er nu jazzfans, een fenomeen dat voorheen in Europa onbekend is.

Guide to Jazz (1956) van Hugues Panassie en Madeleine Gautier ( vertaald door Desmond Flower met inleiding van Louis Armstrong.)
Enige tijd later heeft hij de supervisie bij de Swing-opnamen in New York met sterren als Sydney Bechet, Tommy Ladnier en Mezz Mezzrow die de New Orleans Revival inluiden. Hugues houdt zich sterk bezig met de traditionele jazz (en dan in het bijzonder de New Orleans stijl) en staat, in tegenstelling tot Delaunay, weinig open voor de nieuwe, naoorlogse stromingen. Het komt in 1947 dan ook tot een scheiding tussen beide bestuurders als de bebop zijn intrede doet. Panassié erkent deze stijl niet als jazzvorm en de heren gaan ieder hun weegs. Toch is er ontegenzeggelijk in de periode van hun samenwerking veel tot stand gebracht.

Hugues Panassié ( bron: jazzclubbahiablanca.com.ar )
Alleen verder
Nog steeds voorzitter van de Hot Club de France geeft hij vervolgens het Bulletin Hot Club de France uit, waarvan hij zelf redacteur is. Tot zijn dood verdedigt hij met zijn artikelen de traditionele jazzmuziek zodat je hem kunt beschouwen als één van de belangrijkste apostelen daarvan. Naast een groot aantal publikaties zorgde hij ook voor radio-uitzendingen die door een vrij groot publiek werden beluisterd. En als je de diverse jazzboeken erop naslaat, zul je de naam Hugues Panassié dan ook regelmatig aantreffen; veel schrijvers halen uitspraken van hem over (traditionele) jazzmusici aan, met name wat de vooroorlogse periode betreft.

Hugues Panassié met gitarist Tiny Grimes ( foto: William P. Gottlieb)
Op 8 december 1974 overlijdt Panassié in de plaats Montauban. Hij laat een enorme erfenis aan publikaties en historische opnamen na. Zijn naam zal altijd verbonden blijven aan de Hot Club de France waarvan hij sinds de oprichting president is geweest. Mede door zijn initiatieven is de faam van het Hot Club du France Quintette uitgegroeid en wordt hun muziek zelfs als een stijl betiteld.

Milt Buckner, Hugues Panassié en Jo Jones ( bron: jazzdocumentation.ch)
Overzicht van zijn werk
‘Le Jazz Hot’ – Correa, 1934
‘La musique de jazz et le swing’- Correa, 1943
‘Les rois du jazz’- Grasset, 1944
‘Douze années de jazz’- Correa, 1946
‘La véritable musique de jazz’- Robert Laffont, 1946-52
‘Histoire du vrai jazz’- Robert Laffont, 1959
‘La bataille du jazz’- Albin Michel, 1965
‘Dictionnaire du jazz’ (en collaboration avec Gautier & Michel, 1971
Georg Lankester
keepswinging@live.nl

Hugues Panassié was één van de eersten die op 22-jarige leeftijd in 1934 een boek uitgebracht over Jazzmuziek, getiteld Le Jazz Hot en daarmee de jazz op de kaart zette in Europa in het algemeen en Frankrijk in het bijzonder. Hij was één van de drijvende krachten achter de Hot Club de France, samen met Charles Delaunay, die andere Franse jazzcriticus en -promotor. Georg Lankester schreef een korte biografie over Hugues Panassié als onderdeel van zijn tweeluik over De Hot Club de France: De eerste Jazzorganisatie ter wereld. Keep Swinging duikt graag in dit soort verhalen en geeft gast-redacteuren de kans hun passie te delen. Als je niets wilt missen, volg dan de Keep Swinging blog via Twitter ( #keepswinging) of vraag de gratis nieuwsbrief: keepswinging@live.nl