Fats Waller: radiouitzendingen (1938)

Fats Waller on the Air - 1938 Broadcasts ( English) - Fats Waller: radiouitzendingen (1938) ( Nederlands)

Het voelde alsof ik hem had kunnen aanraken .......
FATS WALLER: RADIOUITZENDINGEN (1938)
Hans Koert

Geboren en getogen in het zuidwesten van Nederland kwam ik als tiener al vroeg in aanraking met de muziek van Fats Waller. Zijn virtuoze spel, zijn humor en swing boeiden me mateloos en achter de toetsen van mijn oude upright piano probeerde ik, te vergeefs, iets van die sfeer te reproduceren. Helaas - voor mij geen carrière in de muziek. Als student moest ik elke dag, vanuit mijn geboortedorp met de trein vanuit Goes naar de Rijkskweekschool in Middelburg. Ik was toen al geboeid door de muziek van Fats Waller en ik verzamelde alles wat ik van hem kon vinden. Zo kocht ik het boek Ain't Misbehavin' van Ed Kirkeby en leerde daaruit dat Fats Waller, mijn idool op de piano, dertig jaar eerder hier met de trein gepasseerd was. Van 29 juli tot begin oktober 1938 bezocht Fats Europa. Op 11 september 1938 kwam hij met de de boot aan die tussen Harwich en Vlissingen voer en stapte over op de trein, die hem vanaf Vlissingen, langs Goes, naar Hamburg bracht. Het verhaal gaat dat zijn coupé verzegeld was, vanwege het feit dat hij door Nazi Duitsland moest reizen. Ik realiseerde me op dat tochtige station in 1968, dat, als ik dertig jaar geleden hier op dit station had gestaan, Fats met de trein zou zijn gestopt. ....... dan had ik mijn idool dus feitelijk aan kunnen raken !

Fats Waller (1904-1943)

Ik moest aan dit verhaal denken toen ik een paar weken geleden de CD Fats Waller on the Air kreeg met daarop radio-uitzendingen uit 1938. Deze radio-opnamen, op cd gezet en uitgebracht op Tai Ping Records door Stephen Taylor uit Bangkok (Thailand) bevat drie radio-uitzendingen - twee met Fats Waller en zijn Rhythm en één, opgenomen in de St. George's Hall in Londen, waarop Fats achter het orgel plaatsgenomen heeft.
Voorkant van Fats Waller on the Air - 1938 Broadcasts uitgebracht door Tai Ping Records ( TPR-FW0102)
In de week, voorafgaand aan Fats overtocht naar Vlissingen was hij geboekt in het New Cross Empire ( in South-East London) en Killburn Empire ( North-West London), wat betekende dat hij elke dag twee optredens per avond had. Na het laatste concert op 10 september speelde Fats orgel in de St. George's Hall en dat concert werd rechtstreeks via de korte golf naar de VS gestuurd - daar werd het opgevangen door NBC Network, die het in de VS uitzond. Deze sessie, waarin ook zangeres Adelaide Hall op een drietal nummers te horen is, bevat louter standards, hoewel de Melody Maker van 17 september, 1938 beweert dat Fats ook zijn laatste compositie Please Find Me A Sweetheart zou hebben gespeeld. Deze uitzending duurde tot 1 uur 's nachts en later op die dag reisde Fats via Vlissingen en Hamburg naar Denemarken.

Cartoon ( uit: Fats Waller - Igort & Sampayo)
In Aarhus werd hij op de 14de september 1938 opgewacht door Svend Asmussen's Five Swing Fans, die hem daar zouden begeleiden. Ze speelden in de Aarhus-Hallen die avond en later ook in Kopenhagen. Deze Scandinavische tournee is interessant genoeg om wellicht later een keer uit te pluizen - feit is dat de terugreis inderhaast ingekort werd, vanwege de gespannen situatie en de dreigende oorlog in Duitsland. Men wilde geen risico’s nemen en dus werden er optredens in België ( en wellicht ook Nederland) afgezegd. Eén zo’n optreden in Antwerpen, dat niet door ging, was dat met de Ramblers – alleen een advertentie rest nog als bewijs van dit voornemen.

Hughes Pannasié en Fats Waller in de Yacht Club (1938). (collectie: Stephen Taylor)

Voor een jazzverzamelaar, die (bijna) alles van een bepaalde artiest heeft, zijn radio-opnamen de krenten in de pap. Op deze CD staan er, behalve bovengenoemde, nog twee, beide nooit eerder uitgebracht. Wat te denken van de NBC uitzending van 12 juli 1938 - één uit een serie van 15-minuten programma's, die de tijd overleefd hebben en een compleet programma vanuit de Yacht Club van oktober 1938. De plaat eindigt met een aantal bonus tracks, die bestaan uit vinyl testplaten, die tot op heden niet uitgebracht waren. De geluidskwaliteit is uitstekend; zelfs de tweede serie met daarin de korte golf uitzending valt niet uit de toon. Een prachtig document voor iedereen die niet genoeg van Fats Waller kan krijgen en, net als ik, geniet van authentieke radio-opnamen uit de jaren dertig.

Fats Waller en Svend Asmussen (1938)

De productie, transfers en informatie zijn alle van de hand van Stephen Taylor, die in zijn boek Fats Waller on the Air ( The Radio Broadcasts and discography) deze materie uitgebreid beschreven heeft. Het boek Fats Waller On The Air heb ik helaas niet kunnen inzien, maar de CD, die bij het boek hoort, belooft niets te veel. Ook heeft hij de uitgebreide bio-discography Fats In Fact, geschreven door de onlangs overleden Laurie Wright aangevuld en gecorrigeerd.

Zo'n afgezegd concert van Fatts (sic) Waller met de Ramblers in Antwerpen (België) (1938) (negatief)

De tekeningen bij deze blog komen uit een stripverhaal getiteld Fats Waller getekend door Igort & Sampayo en uitgebracht in het Nederlands door Oog & Blik in 2005. Oorspronkelijk is het boek verschenen in Frankrijk onder dezelfde titel. Het vertelt het verhaal en de carriere van Fats Waller, zij het dat de makers van de strip beschikken over een levendige fantasie.

De CD Fats Waller on the Air is te bestellen via haar website.

Hans Koert

keepswinging@live.nl


De meeste lezers zullen Fats nooit in levende lijve heben zien optreden - ik ook niet, maar ik begreep dat zijn concerten vaak onuitwisbare indrukken achterlieten - zijn swing, zijn humor en zijn uitstraling zijn legendarisch .... In de jaren dertig en eerste helft van de jaren veertig trad hij bijna avond aan avond op en was vaak op de radio te horen. Zijn muziek is te beluisteren op de honderden platen die hij opgenomen heeft, maar van de radiouitzendingen is maar weinig bewaard. Dankzij Stephen Taylor, schrijver van het boek Fats Waller on the Air ( The Radio Broadcasts and discography), komt daar nu verandering in met de heruitgave van drie volledige radio-opnamen uit 1938 ...... Keep Swinging wijst graag op dit soort onverwachte pareltjes. Als je er geen wilt missen vraag dan de nieuwsbrief aan.

Retrospect
Oscar Aleman Choro Music Flexible Records Hit of the Week-Durium Friends of the Keep Swinging blog Keep Swinging Contributions