Thom Kelling - De gevierde zigeuner met zijn gitaar

Thom Kelling - De gevierde zigeuner met zijn gitaar ( Nederlands) Thom Kelling - A celebrated gypsy guitar player ( English) Thom Kelling - Een Hollandse Latino ( Nederlands) Thom Kelling - A Dutch Latino ( English)

De jazz-jaren van een geboren toneelspeler
THOM KELLING: DE GEVIERDE ZIGEUNER MET ZIJN GITAAR
Hans Koert

Bijna drie jaar geleden plaatste ik een bijdrage over de Nederlandse gitarist, zanger en entertainer Thom Kelling, getiteld: Thom Kelling: 42 years later. Hij was vooral bekend door zijn Latijns-Amerikaans repertoire en hij had een paar hitjes in de jaren vijftig met nummers als Maria Dolores en Lola. Muziek met weinig jazzwaarden, maar ik wilde Thom in de schijnwerper zetten, omdat hij de eerste artiest was, die ik, bewust, live heb zien optreden tijdens een schoolconcert, ergens begin jaren zestig in De Prinsse ( = De Prins van Oranje) in Goes. Ik voel nog steeds die spanning toen ik met pen en toegangskaartje in de rij stond voor een handtekening ......
Toegangskaartje met handtekening van Thom Kelling. Rest onbekend.
Een paar weken geleden mailde Frenk van Meeteren uit Den Haag me, dat hij in zijn verzameling twee glasplaten had gevonden, gemaakt door Thom Kelling. Er staan drie nummers op: You Stepped Out Of A Dream - twee versies van Ik Denk Nog Steeds Aan Jou en een onbekend nummer, gezongen in het Engels, waarschijnlijk een eigen compositie. Toen ik me, naar aanleiding van deze platen, in het verleden van Thom Kelling ging verdiepen, ontdekte ik dat hij wel degelijk jazz gespeeld heeft - vandaar, dankzij een artikel van Herman Openneer in het NJA Bulletin ( nummer 16 juni 1995), een uitgebreide terugblik op zijn leven. Vandaag het eerste deel: Thom Kelling - Een gevierde zigeuner met zijn gitaar.
Glasplaat met Ik denk nog steeds aan jou door Thom Kelling ( Collectie Frenk van Meeteren).
Thom werd geboren als Thom Zomerschoe in Den Haag in maart 1922 als de oudste zoon van Jan Jurjen Zomerschoe en Coba Kelling. Beide ouders speelden aan het toneel, zoals het Hollandsch Tooneelgezelschap, geleid door Nap de La Mar en het Nieuwe Haagsche Tooneel. Zowel Jan als Coba gebruikten de naam Kelling, Coba's achternaam, als hun artiestennaam en dat deed Thom later ook. Nadat hij de HBS had afgerond ging hij in dienst bij de Marine. In de oorlog ging hij gitaar spelen, maar kreeg ook rolletjes aan het toneel, waar uiteindelijk zijn hart lag. Hij speelde af en toe bij het Residentie Tooneel waar ook zijn ouders actief waren.
Glasplaat met You stepped out of a dream door Thom Kelling ( Collectie Frenk van Meeteren).

In 1944 werd hij lid van het Boyd Bachman orkest en trad op als Thom Kelling, de gevierde zigeuner met z'n gitaar. Ze traden op in Nederland, maar na de oorlog ook voor de Amerikaanse- en Engelse troepen. In 1946 ging hij bij het dansorkest van Piet van Dijk spelen en trad hij op in het Scheveningse Kurhaus, in La Cocogne en La Plaza, danszalen in Den Haag. Eén van zijn eerste opnamen ( of Frenk's glasplaten moeten nog ouder zijn) was met dit dansorkest ( mei 1946). In de zomer van 1947 toerde het orkest van Piet van Dijk naar Portugal.
Thom Kelling ( 1922 - 1968)
Thom bleef hier anderhalf jaar hangen en leerde er Portugees en Spaans. Hij speelde er veel en kreeg zelfs een eigen radioprogramma, waar hij o.a. fado's zong, maar ook wel Nederlandse nummers. Hij werd zelfs erelid van de Hot Clube de Portugal. Er wordt gemeld dat hij ook met musici als Don Byas heeft gespeeld - dat zou dan in deze tijd plaats gevonden kunnen hebben. Kees Hazevoet, die een uitgebreide studie en discografie gewijd heeft aan Don Byas ( Don Byas: part 1: American Records - part 2: European records - Cornelis J. Hazevoet, Ph. D. - Lissabon (2009)) kan dit echter niet bevestigen, noch de melding dat Don Byas helemaal weg was van zijn gitaarspel en hem graag in zijn orkest had willen hebben.

Piet van Dijk met zijn Dutch Radio Dance Orchestra. In het wit Thom Kelling en Rita Reys, de twee vocalisten. Verder v.l.n.r. Piet van Dijk tenor sax - Wim Vernie klarinet - Ado Broodboom trompet - Daan Pfann gitaar - Wesel Ilcken slagwerk en Ted Powder bas ( foto Borgers ( collectie NJA))

In 1948 speelt Thom met het Piet Van Dijk orchestra in Tanger, Marokko. Rita Reys en later Wessel Ilcken waren beiden ook bij het orkest komen spelen. Rita zong voornamelijk het Amerikaanse repertoire, terwijl Thom zich bemoeide met de Latijns-Amerikaanse nummers. In haar biografie, "Rita Reys - Lady Jazz", geschreven door Rita Reys en Bert Vuijsje, uitgebracht vorig jaar, komt deze vier maanden durende gig in Freddy's Embassy Club in Tanger, uitgebreid aan bod. Ze meldt o.a. naar aanleiding van Piet’s drankgebruik, dat Thom niet dronk en lette op wat hij at, omdat hij heel erg zuinig was op zijn stem: Als ik ijs eet, dan krijg ik kou op mijn stembanden, legde Thom uit. Rita Reys zou uitgroeien tot de belangrijkste Europese jazzzangeres - Europe's First Lady of jazz. In 1949 speelde de band weer in Nederland in clubs als de Cascade in Rotterdam.

In het tweede deel: Thom Kelling - Een Hollandse Latino meer over zijn carriere in de jaren vijftig en zestig.

Hartelijk dank aan Kees Hazevoet voor de informatie en Frenk van Meeteren voor de label-scans. Voor meer informatie over de platen mail me.

Hans Koert

keepswinging@live.nl

Thom Kelling, één van die rimpels in de muzikale vijver van na de Tweede Wereldoorlog, bekend geworden in de jaren vijftig met zijn Latijns-Amerikaanse muziek en optredens in het succesvolle televisieprogramma Top of Flop, blijkt in de jaren veertig een gewaardeerd jazzgitarist en zanger te zijn geweest in het orkest van Piet van Dijk. De Keep Swinging blog dook, dankzij de vondst van twee oude glasplaten, in het verleden van deze vergeten showman. Registreer hier voor de wekelijkse nieuwsbrief, dan hoef je niets te missen.


Retrospect
Oscar Aleman Choro Music Flexible Records Hit of the Week-Durium Friends of the Keep Swinging blog Keep Swinging Contributions