Keep (it) Swinging: Piet Kuiters - Een Echte Amsterdammer

Zes weken geleden publiceerde ik een bijdrage over Piet Kuiters, de tamelijk onbekend gebleven Nederlandse jazzmusicus, die drie jaar geleden overleed. In het NJA-Bulletin (nummer 57 oktober 2005), het blad van het Nederlands Jazzarchief, deelde Hans Dulfer zijn herinneringen in een artikel eenvoudigweg Piet getiteld. Nadat ik de bijdrage over Piet Kuiters had gepubliceerd, nam Django Kuiters, zijn zoon, contact met me op. Django woont nu in Oslo - Noorwegen en wilde graag zijn herinneringen aan zijn vader met de lezer van deze blog delen. Zijn bijdrage was van een dergelijke omvang dat ik het in twee delen zal publiceren. Vandaag het eerste deel getiteld Piet Kuiters - Een Echte Amsterdammer - 1 en het vervolg in Piet Kuiters - Een Echte Amsterdammer - 2. Eerder werd de Engelse vertaling gepubliceerd: Piet Kuiters - A True Amsterdammer - 1 en Piet Kuiters - A True Amsterdammer - 2.

PIET KUITERS - Een Echte Amsterdammer door Django Kuiters.

1934-2005
Piet groeide op in de jaren dertig en veertig van de vorige eeuw tussen de tafels in de ijssalon van zijn grootouders in het centrum van Amsterdam, boogie woogie spelend als zevenjarige om tenslotte te belanden in de bebop.
Zijn spel ontwikkelde zich van jazz-bebop naar free jazz, popmuziek om weer helemaal terug te keren bij de bebop – de cirkel was weer rond, maar eigenlijk was de bebop nooit weggeweest.
Toen, eind jaren zeventig, begin jaren tachtig free jazz zich ging manifesteren, was Piet daar niet meteen weg van. Hij had het gevoel alles al een keer gespeeld te hebben in de vroege jaren zestig als één van de pioniers van de New Thing, de Free Jazz beweging in Europa. Zijn terugkeer naar de bebop was voor hem een natuurlijke stap – hij vergeleek de bebop altijd met de klassieke muziek – en het bleef hem steeds boeien. Ik woonde als kind in de jaren zeventig op het Prinseneiland in Amsterdam, en als ik terugdenk aan die tijd dan hoor ik de muziek die hij speelde achter de vleugel. Een fijne tijd! Hoewel ik zelf nooit leerde om bebop te spelen, is het iets van mezelf geworden, iets dat in mijn bloed zit – in mijn geest. In de jaren tachtig, na de experimentele jaren zestig en zeventig, waren de moderne jazzscene, de bebop en Piet Kuiters wat uit elkaar gegroeid. Piet zelf was, naast bebop, steeds op zoek naar andere expressiemogelijkheden en speelde in die tijd achter het keyboard in een funkband met de Amerikaans-Nederlandse zanger Justin – een jong supertalent, die in Amsterdam woonde.Hoesfoto van Piet Kuiters en de Free Jazz Inc. ( 45-toeren plaat)(1966)

Piet ging weer bebop spelen en maakte in 1993 de plaat Roll'm High. Deze plaat doet jammer genoeg geen recht aan Piet’s spel. De geluidskwaliteit is slecht en slordig, waarschijnlijk om het allemaal een beetje als een live-opname te laten klinken. Jammer, ik wou dat ik, terugkijkend, iets hierin had mogen zeggen. Ik zeg niet dat het allemaal slecht is, maar het had beter gekund. De plaat echter, plaatste Piet terug in de Nederlandse Jazz scene en hij mocht daardoor zelfs spelen op het Northsea Jazzfestival en optredens in het Bimhuis en andere clubs met zijn kwartet, waarin Benjamin Herman, Hans Ruigrok en Ben Schröder speelden.

De plaat Roll 'm High met het Piet Kuiters Kwartet met een nog jonge Benjamin Hermans
Over het “schandaal" in het Bimhuis hoorde ik voor het eerst na zijn dood, waar hij eind jaren negentig ( ik weet niet precies wanneer) om zijn zenuwen de baas te zijn, te veel whisky had gedronken tussen de sets. Hij deed zijn verplichte dansnummertje, waarbij hij in de tweede set van het podium viel. Hij bleef doorspelen, maar wat ik later van anderen hoorde, de vitaliteit leek plotseling verdwenen. Misschien was dit het begin van het eind, ik weet het niet. Ik bleef hem echter trouw en hoewel we elkaar niet vaak zagen hadden we regelmatig contact per telefoon en email.
Ik moest op een schitterende zomerdag spelen op een concert in Noorwegen toen ik een telefoontje kreeg dat hij ziek was. Ik ging halsoverkop naar Amsterdam om bij hem te kunnen zijn, samen met mijn moeder en zuster, bewust van de ernst van de situatie. Een paar weken daarvoor hadden we het nog gehad over hoe leuk het zou zijn als we samen zouden kunnen spelen – voor de allereerste keer.

Piet met Taisen Deshimaru (foto Django Kuiters archief)
Op zijn ziekbed behield Piet zijn gevoel voor humor, door in plat Amsterdams het leven als een schouwtoneel ( vrij naar Vondel) te verheerlijken.
Drie weken later was het over en uit. Het ziekteproces en de kille ziekenhuissfeer, de geur van ontsmettingsmiddelen en de dood en de pijn die Piet had en de strijd die hij tot aan zijn dood voerde, maakten het voor iedereen haast ondraaglijk. De ene dag leek het weer even beter te gaan; de volgende dag was het hopeloos….. en dat proces duurde drie weken.
Na het afhandelen van de zaken rond zijn overlijden, besefte ik hoeveel ik nog van hem had willen weten; hem had willen leren kennen, had willen helpen, met hem werken, praten. Hij had een lichte hartaanval gehad het jaar daarvoor, althans dat ontdekten de dokters in het ziekenhuis. Niemand wist daar van. Toch had hij in dat laatste jaar van zijn leven nog een heleboel plannen gemaakt. Hij had een nieuw keyboard gekocht, had internet ontdekt en woonde in een prachtig appartement aan de Reguliersgracht, met een balkon, waarbij hij over de mooie grachten keek. Hij reisde naar Brazilië en Portugal en vond daar nieuwe energie. Hij klonk optimistisch, nadat hij een lange tijd vol depressies achter zich had gelaten, ondanks dat hij te horen kreeg dat hij besmet was met hepatitis c. Hij dronk niet meer en leefde gezond, waardoor hij de negatieve efffecten van de hepatitis c besmetting kon neutraliseren. Hij was daar ontzettend blij mee en wilde dit vieren door weer te gaan drinken – een besluit dat hem uiteindelijk fataal zou worden. Zijn immuunsysteem kon dit niet verwerken; we troffen ook hallucinerende paddenstoelen aan in zijn appartement, dus hij leefde minder gezond dan we dachten. Misschien voelde hij zich onoverwinnelijk – een stukje zelfverloochening. In zijn linnenkast vonden we een heleboel Chinese kruiden en homeopathische geneesmiddelen. (wordt vervolgd)

Django Kuiters - zoon (Oslo - Noorwegen) (vertaling: Hans Koert) - keepswinging@live.nl

Web:
www.myspace.com/pietkuiters
www.myspace.com/djangonovosjoint
www.djangonovo.com

Fragment van een concert vastgelegd tijdens het Molde Jazz Festival in Noorwegen (1967) met Piet Kuiters en John Tchicai en de Candentia Nova Danica.

Keep swinging

Hans Koert

keepswinging@live.nl

English ( To the Dutch translation )

Six weeks ago I made a contribution about Piet Kuiters, the rather unknown Dutch jazz musician, who passed away three years ago. In the NJA-Bulletin ( number 57 - October 2005), the magazine of the Dutch Jazz Archive Hans Dulfer remembered him in a contribution simple titled Piet. After I had published this contribution Piet Kuiters, Django Kuiters, his son, now living in Oslo - Norway, contacted me and loved to share his remembrances to his father with the readers of this blog. His contribution was rather extensive and has been published in two parts: Piet Kuiters - A True Amsterdammer - 1 and Piet Kuiters - A true Amsterdammer - 2. Today I published the Dutch translation of part one: Piet Kuiters - Een Echte Amsterdammer - 1 and Piet Kuiters - Een Echte Amsterdammer - 2.

Keep swinging

Hans Koert

keepswinging@live.nl