Don Ellis at Fillmore

( Naar de Nederlandse vertaling.)

Some records in our collections have a history in itself. Where did you buy it? How did you find it? This is a story of such a record.

A few years ago I visited the record fair of the Doctor Jazz Magazine in Wageningen (center of the Netherlands). One of the record collectors had a metal disc, as shown on the left for sale. It was blank, no names, no writing. He had found it in a junk store years ago and didn't know what its origins where.

I bought it and studied the metal disc. It was made of blank shiny metal, nothing written on it, except a number etched in the surface: S 66261-3. Such a number in a 78rpm records is called a matrix or matrice number. Each record has its own unique code. The -3 could suggest the take number, as that was the meaning of this adding number on 78rpm record. This information could be the start of a research.

A machine used in the production of records.

It was obvious an element used in the production of records. The size and the visual intervals in the groove suggested I was looking to a stamper for an LP. So I started a research on internet using the information I had, the code on the plate. To make a long story short: I found several LP productions that could have used this matrix number (from classical music up to popular Dutch folk songs).

As the number wasn't etched as an image mirror this couldn't be the final stamper - so I put the metal record on my gramophone (oh boy my needle !!) and heard some modern big band music. So I could skip some possibilities and concentrate on the jazzy sides. I learned that the tracks on the LP were different in size - it contained three tracks - the first one was 4 cm, the second one 2.5 cm and the one near the spindle 1.5 cm wide. I looked to the found information and learned that one of the records was a 2LP set and guess - the A side of the second record ( ok, that´s the meaning of - 3) contained three tracks: Hey Jude ( playing time 10:38), Antea (5:59) and Old Man's Tear (4:53). Thanks to the fact I could play it on my gramophone I learned that the first track was indeed an instrumental version of the well known Beatles tune Hey Jude. The record was found.

I learned that this 2 LP was titled Don Ellis at Fillmore and it was recorded live at Bill Graham's Fillmore West in San Francisco ( June 1970).

Some research learned me that this 2LP was never reissued on CD, so I was happy to learn that some collectors had a copy of this 2LP in their collection. Thanks to one of them I got a copy of this 2LP set on CDR. Now I'm able to listed to it.

Don Ellis ( 1934 - 1978 ) was a true innovator in big band music and he is a follower in the Stan Kenton tradition. He had played in the orchestras of Woody Herman, Claude Thornhill, Lionel Hampton, Charlie Barnet and Maynard Ferguson, before he founded his own band. He wanted to find advanced harmonics and rhythms, so he studied the music of India ( he played in the Har Rao Hindustani Jazz Sextet) and formed a 21-piece orchestra in the so-called Third Stream style. The orchestra achieved great success at the 1966 Monterey Jazz Festival. He experimented with odd measures, electronics, mixing Indian elements to jazz, using quarter tones for solos and human voices as instruments. You can imagine that this experimental Third Stream styled big band didn't became a great financial success and the fame of Don Ellis' music was limited to a small group of admirers.

You can have a preview on a documentary about Don Ellis made by John Vizzusi called Electric Heart that will be released in 2007.
And if you want more you can also view a fragment of Don Ellis in New Horizons.

You're forewarned !!

Keep swinging

Hans Koert

You can contact me at keepswinging@live.nl

Nederlands ( To the English translation )

Sommige platen in onze verzamelingen hebben hun eigen gschiedenis. Waar is 't ie gekocht? Hoe ben je hem op het spoor gekomen? Deze bijdrage gaat over zo'n plaat met een eigen verhaal.

Een paar jaar geleden bezocht ik de platenbeurs van de Doctor Jazz Magazine Reunie in Wageningen. Eén van de verzamelaars had een metalen plaat te koop zoals te zien op de afbeelding links. Het label was leeg, er stond niets op geschreven. Hij vertelde dat hij het eens gevonden had in een rommelwinkeltje lang geleden en dat hij niet wist waar het vandaan kwam.

Ik kocht hem en bestudeerde de metalen plaat. Hij was gemaakt van glimmend metaal, geen geschreven aanwijzingen, alleen een nummer gekrast in het oppervlak: S 66261-3. Zulke nummers in 78 toeren platen noemen we een matrix nummer; elke plaat heeft zijn eigen unieke code. De -3 op 78-toeren platen vertelt welke take we in handen hebben. Duidelijk was in ieder geval dat dit nummer het uitgangspunt moest zijn bij het onderzoek.

Een apparaat gebruikt om platen te maken

Het was niet zo moeilijk te bedenken dat de plaat een onderdeel was in het productieproces om gramofoonplaten te maken. De banden op de plaat en de afmeting suggereerden dat er sprake was van een LP. Dus begon ik een zoektocht op het internet met de gegevens die ik had. Om een lang verhaal kort te maken: Ik vond verschillende platen, van klassiek tot populaire Nederlandse muziek, die bij dit nummer zouden kunnen horen.

Aangezien het nummer niet in spiegelbeeld geschreven was, betekende dit dat deze plaat niet de laatste stempel in het productie proces kon zijn geweest, dus heb ik voorzichtig de plaat op de pickup gelegd en afgespeeld ( o, mijn naald !!). Ik hoorde moderne big band muziek. Een aantal mogelijkheden viel dus af en ik kon me concentreren op de meer jazzy platen. De plaat bevatte drie nummers, dat kon je zien aan de banden op de plaat. De eerste was 4 cm breed, de tweede 2,5 cm en de derde 1,5 cm. Bij de platen die overgebleven waren was één dubbel LP en op de A kant van de tweede LP ( dus dat was de - 3 !) vond ik drie nummers: Hey Jude ( speelduur 10:38), Antea (5:59) en Old Man's Tear (4:53). Omdat ik de metalen matrijs kon afspelen op mijn platenspeler kon ik inderdaad het eerste nummer identificeren als een instrumentale versie van de Beatles klassieker Hey Jude. De plaat was gevonden.

Ik ontdekte dat ik een matrijs had van de dubbel LP Don Ellis at Fillmore, opgenomen live in Bill Graham's Fillmore West in San Francisco in juni 1970.

Ik ontdekte dat de dubbel LP nooit heruitgebracht was op CD dus was ik blij dat ik verzamelaars kon vinden die deze 2LP in hun verzameling hadden. Dankzij één van hen kreeg ik een CD-recordable van het album. Nu kon ik hem zelf beluisteren.

Don Ellis ( 1934 - 1978 ) was een echte vernieuwer van de big band muziek. Zijn roots liggen in de Stan Kenton traditie. Hij speelde in bands als die van Woody Herman, Claude Thornhill, Lionel Hampton, Charlie Barnet en Maynard Ferguson. Hij wilde nieuwe harmonieën, ritmes gaan gebruiken en bestudeerde daarvoor de Indiase muziektradities. Zo speelde hij in het Har Rao Hindustani Jazz Sextet. Hij formeerde een 21 koppige orkest in de toen zogenaamde Third Stream stijl, waarmee hij succes boekte in 1966 op het Montery Jazz Festival. Hij experimenteerde met vreemde maatsorten, electronische muziek, met een mix van Indiase en jazz elementen, kwart noten in improvisaties en de menselijke stem als instrument gebruikt. Het moge duidelijk zijn dat hij hiermee niet een groot publiek bereikte, maar dat zijn succes beperkt bleef tot een select groepje liefhebbers.

Je kunt alvast een stukje zien van een documentaire, die in 2007 uitkomt, gemaakt door John Vizzusi getiteld Electric Heart en als je er geen genoeg van kunt krijgen kun je ook nog naar New Horizons klikken gespeeld door Don Ellis.

Je bent gewaarschuwd.

Keep swinging

Hans Koert

You can contact me at keepswinging@live.nl